Beyzâvî ve Muhammed B. Melek’in Mesâbîh Şerhlerindeki Hadis Kaynaklarına Dair Bir İnceleme

Authors : Abdullah Çimen

Pages : 297-312

View : 15 | Download : 6

Publication Date : 2022-12-29

Article Type : Research

Abstract :Begavî’nin Mesâbîhu’s-sünne adlı derleme hadis kaynağı üzerinde oldukça fazla şerh çalışması yapılmıştır. Bu çalışmalardan birisi Kâdî Beyzâvî’nin Tuhfetü’l-ebrâr’ıdır. Kâdî Beyzâvî, İran’da Şîrâz ve Tebrîz bölgesinde yaşamış, İslâmî ilimlerin neredeyse tamamında eser telif etmiş velûd bir âlimdir. Bu eser üzerine yazılmış diğer bir şerh de Muhammed b. Melek’in Şerhu Mesâbîhi’s-sünne adlı çalışmasıdır. Muhammed b. Melek, Anadolu’da İzmir/Tire bölgesinde yaşamış bir âlimdir. Eserleri Arap dili, fıkıh, ahlak ve hadis ilimleri etrafında şekillenmiştir. Her ikisinin de Mesâbîh şerhleri dilsel tahlilleri ile ön plana çıkarken, muhteva olarak fıkhî, kelâmî meseleleri ele almakta birtakım tasavvufî yorumlara da yer vermektedir. Hadis şârihlerinin eserlerinde kullandıkları hadislerin kaynakları son derece önem arz etmektedir. Nitekim bu kapsamda yapılacak tahliller şârihlerin hadis kullanımlarına dair net bulguların elde edilmesine imkân tanıyacaktır. Bu makale Kâdî Beyzâvî ve Muhammed b. Melek’in şerhlerindeki hadis kaynaklarına dair bir analiz yapmayı ve aralarındaki farklara değinmeyi hedeflemektedir.
Keywords : Hadis, Beyzâvî, Tuhfetü’l-ebrâr, Muhammed b. Melek, Şerhu Mesâbîhi’s-sünne.