Osmanlı Devletinde Zimmîlerin İsyanı Ve Buna Yönelik Devletin Aldığı Tedbirler: Arnavut Zimmîleri Örneği

Authors : Fatih Şabani

Pages : 1-29

Doi:10.53336/rumeli.1060548

View : 22 | Download : 6

Publication Date : 2022-04-28

Article Type : Research

Abstract :Osmanlı Devletinde isyan denilince ilk akla gelen Yeniçeri ve Celâlî isyanları olup bunları tarihî ve siyasî açıdan inceleyip analiz eden birçok akademik çalışma yapılmıştır. Ancak erken dönem Osmanlı Devletinin yönetimi altında yaşayan zimmî statüsündeki tebaanın çıkardığı isyanlar müstakil olarak incelenmemiştir. Binaen aleyh zimmîlerin çıkardığı isyanları tarihî, siyasî ve hukukî yönünden inceleyen birçok akademik araştırmanın yapılması ihtiyacı hâsıl olmaktadır. Bu çalışma az da olsa bu boşluğu doldurmak için zimmî statüsündeki gayri müslim Arnavutların yaşadıkları İşkodra (İskenderiyye), Dukakin, Ohri, Delvine, Avlonya ve İlbasan sancaklarında ve 1560–1590 yılları arasında çıkardıkları isyanları tespit ederek buna yönelik devletin aldığı tedbirleri incelemeyi hedeflemektedir. Böylece bu makalede daha önce çalışma yapılmamış bir konuyu incelemeyi ve ortaya çıkan bulguları akademik araştırmalarına katkı sağlamayı amaçlıyoruz. Konu Arnavut zimmîleriyle ilgili Dîvân-ı Hümâyun’un mühimme defterleri ve şeyhülislamların verdiği fetvalar temel kaynak alınarak incelenmiş, isyan kavramının bu belgelerdeki hukukî mahiyeti, merkezî hükümetin zimmî âsilere yönelik izlediği politikalar, verdiği talimatlar ve aldığı tedbirlerin neler olduğu tespit edilmiştir.
Keywords : Osmanlı Devleti, Osmanlı Hukuku, İsyan, Zimmî İsyanları, Arnavutlar, Dîvân-ı Hümâyun Kararları, Şeyhülislam Fetvaları