DİVAN ŞİİRİNDE ÇİNGENELER

Authors : Fatıma Aydin

Pages : 49-64

View : 22 | Download : 10

Publication Date : 2022-06-17

Article Type : Research

Abstract :Osmanlı tarihini anlatan eserlerde buçuk millet olarak bahsedilen çingeneler, Divan şiirinde Çingâne, Çingân ve Kıbtî kelimeleriyle anılmışlardır. Kökenleri tam bilinmeyen bu topluluğun Hindistan’dan geldiği tahmin edilmektedir. Bilinmeyen bir zamanda Hindistan’dan yola çıkan bu topluluklar neredeyse dünyanın her yerine yayılmıştır. Osmanlı kayıtlarında göçebe ve yerleşik Çingene topluluklarına rastlanmaktadır. Yaşayış ve dinlerinde özgür bırakılan Osmanlı çingenelerinin bir kısmı yerleşik hayata geçmiş, bir kısmı ise göçebe hayatına devam etmiştir. Müslüman çingeneler orduya katılmıştır. Bunlar arasında başarı gösterenlere toprak verilmiş, vergiden muaf tutulmuşlardır. Divan şiirinde çingeneler, birçok farklı açıdan ele alınmışlardır. İlk olarak Çingene sözü hırsızlık, cimrilik ve fakirlik gibi olumsuz yönleriyle bir aşağılama sözü olarak ele alınmıştır. İkincisi ise dans, müzik, falcılık, demircilik, elekçilik, ayı/maymun eğitmenliği, akrobatlık gibi eğlence dünyasıyla ilgilidir. Çingene sancağı (Liva-yı Çingâne), çadırda yaşamaları, çeribaşı ile yönetilmeleri, güzelleri ve esmerlikleri de Divan şiirinde anılmıştır.
Keywords : ÇİNGENELER, DİVAN ŞİİRİ, KLASİK TÜRK EDEBİYATI, ŞİİR