ABBÂSÎ DEVLETİ’NİN KURUCU UNSURLARINDAN OLAN ABDULLAH B. ALİ’NİN İDARÎ, SİYASÎ VE ASKERÎ FAALİYETLERİ

Authors : Ihsan Arslan

Pages : 256-277

Doi:10.34086/rteusbe.1181429

View : 12 | Download : 5

Publication Date : 2022-12-29

Article Type : Research

Abstract :Bu araştırmada Abbâsî Devletinin kurucu unsurlarından olan Abdullah b. Ali’nin askerî, siyasî ve idarî faaliyetleri metodolojik bakış açısıyla ve temel İslâm tarihi kaynakları referans alınarak işlenmiştir. Kaynaklardan hareketle Abdullah b. Ali’nin Abbâsî Devletinin kurulmasındaki rolü ve ortaya çıkan isyanların bastırılmasındaki etkisi belirtilmiş ve bu başarılarından dolayı veliaht olma sözü verilerek Şam valiliğine atandığı vurgulanmıştır. Yapılan incelemede Ebü’l-Abbâs’ın vefatından kısa bir süre önce veliaht olarak tayin edilen Ebû Ca’fer Mansûr’un hilâfet makamına geçmesi, Abdullah b. Ali’yi isyana sürüklediği, yapılan görüşmelerden de bir netice alınamayınca amca-yeğenin savaşmaktan başka çıkar yolunun kalmadığı, sayı bakımından üstün olunmasına rağmen stratejik hatalardan dolayı Ebû Müslim komutasındaki orduya mağlup olunmasıyla onun Basra’ya giderek kardeşi Süleyman b. Ali’ye sığınmak zorunda kaldığı üzerinde durulmuştur. Daha fazla saklanarak yaşayamayacağını düşünen Abdullah b. Ali’nin, kardeşleri vasıtasıyla Halife’den eman alınmasına rağmen başkente gelince tutuklanarak hapse atıldığı, sekiz yıldır dört duvar arasında olduğu halde yönetim tarafından hâlâ potansiyel taht varisi olarak görüldüğü için ailenin tepkisinin çekmemek amacıyla meşru gerekçeler ileriye sürülerek ortadan kaldırıldığı sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords : Abbâsîler, Ebü\'l-Abbâs es-Saffâh, Abdullah b. Ali