Çorum ve Çevresinde Yaşatılan Zâkirlik Geleneği

Authors : Ömer Can Satir

Pages : 1338-1356

View : 19 | Download : 7

Publication Date : 2016-12-15

Article Type : Research

Abstract :Cem âyini boyunca çalgı eşliğinde nefes, deyiş, düvaz, miraçlama, semah gibi türleri icra eden bir ozan tipine karşılık gelen zâkir, sergilediği müziksel performans gereği tarikat erkânı içinde gelenek aktarıcısı kimliğiyle de önemli bir yere sahiptir. Bu bağlamda Çorum ve çevresinin güçlü bir zâkirlik geleneğine ev sahipliği yapması ve birçok yetkin zâkirin bu çevrede yetişmiş olması çalışmanın odak noktasını teşkil etmektedir. Çalışmanın amacı, zâkirliğin genel tanımından hareketle, yöre zâkirlerinin cem içindeki konumlarını, müziksel pratiklerini, belleklerinde saklı kalmış edebi metinleri ve bu metinlerden kopan deyişleri tespit etmek ve Çorumlu zâkir tipleri üzerinden günümüzdeki zâkirliğin genel durumunu gözler önüne sermektir. Burada nitel araştırmaya dayalı ampirik bir çalışma biçimi ve etnografi temelli kültür analizi yöntemi benimsenmiştir. Yarı yapılandırılmış görüşme ve katılımcı gözlem teknikleriyle elde edilen tüm veriler edebiyatı, müziği ve retoriğiyle Çorum ve çevresindeki zâkirlik geleneğinin günümüzdeki temsili varlığını teyit ederken, temelde pragmatik bir anlam taşıyan zâkirliğin, modern yaşam koşulları altında simgesel bir anlam kazanmaya başladığını göstermektedir.
Keywords : Zâkir, Zikir, Cem Âşığı, Çorum, Zâkirlik Geleneği