Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun Kısa Tarifçesi ve Eser Üreticileri Açısından Önemi

Authors : R. Cebe, H. Suçin

Pages : 120-127

Doi:10.12975/rastmd.2014.02.01.00024

View : 17 | Download : 7

Publication Date : 2014-06-01

Article Type : Other

Abstract :Kendisinin olan bir şeyi yasa çerçevesinde kullanabilme hakkına mülkiyet, bireysel ya da kurumsal olarak sahip olunan fikirlerin bir ürün ya da eser üzerinde somutlaştırılmış biçimine ise ''fikri mülkiyet'' denir. Mülkiyet: Taşınabilir, taşınmaz ve fikri mülkiyet olmak üzere üç türe ayrılır. Fikri mülkiyet hakkı; sınai, bilimsel, edebi ve sanatsal alanlardaki yaratıcılık üretiminden doğan yasal haklar olarak tanımlanabilir. Bu açıdan fikri mülkiyet hakları, maddi varlığa sahip olmama, cisimleştiği eşyadan farklı olma gibi özellikleriyle maddi mülkiyet haklarından ayrılmaktadır. Fikri mülkiyet; telif hakları ve sınai mülkiyet hakları olmak üzere iki dala ayrılır. Sanat eseri üreticileri açısından oldukça önemli olan telif hakları 5846 sayılı Fikir ve Sanat eserleri kanununda şu şekilde ifade edilmektedir. Telif hakkı; insan yaratılarından olan şiir, roman, müzik, resim, fotoğraf, film gibi edebi ve güzel sanatların konusu olan eserler, bilimsel eserler, bilgisayar yazılımları gibi alt kategorilerden oluşmaktadır. Telif hakları, eserin meydana getirilmesiyle kendiliğinden doğar. Koruma, eserin kamuya sunuluşu ile kendiliğinden sağlanmaktadır. Bunun için bildirim ya da tescil gibi bir prosedüre ihtiyaç bulunmamaktadır. Telif haklarının sağladığı koruma sınai mülkiyet hakları gibi belli süreler ile sınırlıdır. Bu süre eser sahibinin yaşam süresi ve ayrıca ölümünden sonra 70 yılı kapsamaktadır. Yine aynı kanunun birinci maddesinde: Bu Kanunun amacı, fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahipleri ile bu eserleri icra eden veya yorumlayan icracı sanatçıların, seslerin ilk tespitini yapan fonogram (plak) yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren yapımcıların ve radyotelevizyon kuruluşlarının ürünleri üzerindeki manevi ve mali haklarını belirlemek, korumak, bu ürünlerden yararlanma şartlarını düzenlemek, öngörülen esas ve usullere aykırı yararlanma halinde yaptırımları tespit etmektir. Bu çalışma fikir ve sanat eserleri kanununun eser üreticileri açısından önemini, tarihsel süreçteki gelişimini ve kanunca tanınan haklar ile bu hakların kullanımını açıklama amacını gütmektedir
Keywords : Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu, Fikri Mülkiyet, Telif hakları, Sanat Eseri, Sanatçı