Türkiye’de Kendini Yönetme Stratejileriyle İlgili Yapılan Araştırmaların İncelenmesi

Authors : Akın Gönen, Yahya Çikili

Pages : 88-102

View : 53 | Download : 56

Publication Date : 2023-07-31

Article Type : Research Article

Abstract :Bu çalışmanın amacı Türkiye’de kendini yönetme stratejileriyle ilgili özel eğitim alanında yapılan etkililik araştırmalarının betimsel olarak incelenmesidir. Çalışma kapsamında EBSCO Host, Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi (ULAKBİM), Dergi Park, TR Dizin ve Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) Ulusal Tez Merkezi veri tabanlarında Türkçe "kendini yönetme stratejileri”, "kendine amaç belirleme”, "kendine ön uyaran verme”, "kendine yönerge verme”, "kendini izleme”, "kendini değerlendirme”, "kendini pekiştirme”, "\'özel gereksinimli birey” ve "\'tek denekli araştırma” anahtar kelimeleri kullanılarak tarama yapılmıştır. Çalışmaların dahil etme ölçütleri olarak (a) özel gereksinimli bireylerle yürütülmesi, (b) kendini yönetme stratejisi/stratejilerinin yer aldığı öğretim yönteminin çalışmada kullanılması, (c) tek denekli araştırma modellerinden biriyle desenlenmesi, (d) elektronik veri tabanlarında Türkçe ve/veya İngilizce tam metinlerine erişiliyor olması ve (e) Ocak 2002-Eylül 2022 yılları arasında yayımlanması açısından değerlendirilmiştir. Yapılan ayrıntılı incelemeler sonucunda 16 araştırma kapsama alınarak analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular incelendiğinde, Türkiye’de kendini yönetme stratejileriyle yapılan etkililik çalışmalarında çoğunlukla 7-18 yaş arası okul çağındaki özel gereksinimli bireylerin dahil edildiği ve katılımcı grubun yarıdan fazlasının zihinsel yetersizlik gösteren öğrencilerden oluştuğu belirlenmiştir. Ayrıca kendini izlemenin en sık kullanılan strateji olduğu, kendini yönetme stratejileri için kâğıt/kalem tabanlı materyallerin tercih edildiği ve hedef becerilerin kazandırılmasında stratejilerin etkili olduğu tespit edilmiştir.
Keywords : Kendini yönetme stratejileri, özel gereksinimli birey, betimsel analiz, tek-denekli araştırmalar, bilimsel dayanaklı uygulamalar