TÜRKÇE YAZIM KILAVUZLARI VE YAZIMDA SAĞLANAMAYAN BİRLİK

Authors : Erhan Akdağ

Pages : 69-81

View : 19 | Download : 15

Publication Date : 2020-03-30

Article Type : Research

Abstract :Türkçenin eğitimi ve öğretiminde yazım kurallarının önemli bir yeri vardır. Yazım kılavuzu bir dilin sözcüklerini doğru yazmanın ve kullanmanın temel aracıdır. Bu bakımdan yazım kılavuzları bireyin dil öğreniminde temel başvuru kaynakları arasında yer alır. Türkçe yazım kılavuzları -ya da eski adıyla imlâ kılavuzları- son yirmi beş yılda türlü değişikliklerle çıkar okurların karşısına. Değişikliklere yol açan unsurlar temelde Doğu ve Batı kökenli alıntı sözcüklerin nasıl yazılacağı sorununa dayanır. "Bu sözcüklerin yazımında orijinal biçimleri mi yeğlenmelidir, yoksa bu sözcükler Türkçe okunuşlarına göre mi yazılmalıdır?” sorunsalı sürekli karşımıza çıkar. Örneğin, Arapça emlak sözcüğüne "-cİ” yapım eki getirildiğinde sözcüğün son sesi ince k (kef/ك) olduğu için emlakçi diye mi yazacağız? Fransızca campus sözcüğünü yazım kılavuzlarımızda kampus diye mi, kampüs diye mi göstereceğiz? Geçmişte emlâkçi, kampus, cüzam, ıstırap, plân yazımlarını doğru gösteren kılavuzlarımız bugün artık emlakçı, kampüs, cüzzam, ızdırap, plan yazımlarını esas almamız gerektiğini belirtiyor. Binlerce yıllık yazı dili geçmişi olan Türkçemiz yazım konusunda son yirmi beş yılda baş döndürücü bir değişime maruz kalıyor. Türk insanı yazı ve konuşma dilinde sözcüklerin doğru yazımı konusunda acaba bu değişimden ne kadar haberdar ve bu değişime ne kadar ayak uydurabiliyor? Yazım konusunda birlik sağlanamamasında bu değişikliklerin ne gibi bir rolü var? Bu çalışmada Türk Dil Kurumunun son yirmi beş yıl içerisinde yayımladığı yazım kılavuzları incelenerek yazımı değişen sözcükler saptanmaya çalışılmıştır. Sözcüklerin yazımında değişime neden olan unsurlar belirlenip gruplandırılmış ve tablolar hâlinde gösterilmiştir. Özellikle Doğu ve Batı kökenli sözcüklerin yazımında birçok değişiklik yapıldığı tespit edilmiştir.
Keywords : Türkçe, sözcük, yazım