ALMANYA İLE İTTİFAK ANTLAŞMASI YAPMASI İÇİN SAİD HALİM PAŞA’YA VERİLEN YETKİ BELGESİNİN TARİHİ MESELESİ

Authors : Ahmet Ali Gazel

Pages : 170-183

View : 33 | Download : 15

Publication Date : 2019-07-28

Article Type : Research

Abstract :Osmanlı Devleti, Trablusgarp ve Balkan Harbi yaralarını sarmaya çalışırken bir yandan da iki bloka ayrılmış Avrupa’da yalnızlıktan kurtulmak için ittifak girişimlerinde bulunmuştur. Osmanlı Devleti öncelikle Üçlü İtilaf’ı oluşturan İngiltere, Fransa ve Rusya’ya ittifak teklif etmiştir. Bu devletlerin kabul etmemesi üzerine Almanya’ya teklif götürülmüştür. Almanya ittifaka sıcak bakmasa da gelişen olaylar neticesi Osmanlı ile ittifak yapmaya karar vermiş ve bu konuda İstanbul’daki elçisi Wangenheim’ı görevlendirmiştir. Teklifin kabul edilmesi üzerine Sadrazam Said Halim Paşa, Almanya ile ittifak antlaşması yapabilmek için Padişah’tan yetki istemiş ve bu yetki kendisine yazılı olarak verilmiştir. Birçok eserde bu belgenin tarihi 25 Temmuz 1914 olarak verilmiştir. Bu konuda genelde referans gösterilen eser Yusuf Hikmet Bayur’un Türk İnkılâbı Tarihi adlı eseridir. Zira hem ittifak antlaşması hem de bu yetki belgesi Türk Arşivleri’nde bulunamamıştı. Ancak 2017 yılında bu belgeler tasnif edilerek Osmanlı Arşivi’nde ilk defa okuyucunun hizmetine sunulmuştur. Yeni hizmete sunulan bu belgelere göre Said Halim Paşa’ya verilen yetki belgesinin tarihinin 31 Temmuz 1914 olduğu ortaya çıkmıştır. Bu makalede, 2 Ağustos 1914 tarihli Osmanlı-Alman ittifak antlaşmasının müzakereleri ve Said Halim Paşa’nın antlaşma imzalamak için padişahtan yetki alması konusu ele alınmıştır.
Keywords : I. Dünya Savaşı, Osmanlı Devleti, Almanya