ÇOCUK CİNSEL İSTİSMARINI BİLDİRİMİNE YÖNELİK ÖĞRETMEN TUTUM ÖLÇEĞİ'NİN GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Authors : Münevver Can Yaşar, Nezahat Hamiden Karaca, Ümit Ünsal Kaya

Pages : 265-273

View : 23 | Download : 13

Publication Date : 2018-07-30

Article Type : Research

Abstract :Çocuklar, tüm canlılar içinde korunmaya en çok gereksinimi olan varlıklardır. Çocukluk döneminde çocuğa yönelik cinsel istismar en çok karşılaşılan ancak çözümü bir o kadar zor olan sorunlar arasındadır. Cinsel istismar öncelikle aile ortamında ortaya çıkan ancak süreç içerisinde çocuk bakımından sorumlu olan diğer ortamlarda da kendini gösteren bir sorundur. Bu nedenle çocukların ev ortamı dışında en çok zaman geçirdikleri yer olan okul ortamı, istismara uğrayan çocukların tespit edilmesi ve istismarın önlenmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Öğretmenlerin önleme çalışmaları ile birlikte istismara uğramış çocuğu belirleme, değerlendirme ve ilgili birimlere yönlendirme görevlerini üstlenmeleri gerekmektedir. Bu noktadan hareketle araştırma, Çocuk Cinsel İstismarını Bildirimine Yönelik Öğretmen Tutum Ölçeği'nin Türkçe’ye uyarlanması amacıyla yapılmıştır. Genel tarama modelindeki araştırmanın evrenini Afyonkarahisar merkez ilçelerinde Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı anaokulları ve ilkokullarda görev yapan öğretmenler oluşturmuştur. Örneklemine ise 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Afyonkarahisar İl Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı anaokulları ve ilkokullarda görev yapan 484 öğretmen dahil edilmiştir. Araştırmada, Walsh, Rassafiani, Mathews, Farrel ve Butler (2010) tarafından geliştirilen "Çocuk Cinsel İstismarını Bildirimine Yönelik Öğretmen Tutum Ölçeği”nin ( Teachers’ Reporting Attitude Scale for Child Sexual Abuse: TRAS- CSA) Türkçe’ye uyarlama çalışmasının ilk aşamasında, Türkçeye çevirisi yapılan ölçme aracının kapsam geçerliği ve Türk kültürüne uygunluğu için uzman görüşüne başvurulmuştur. Sonraki aşamada 60 okul öncesi ve sınıf öğretmenine pilot uygulama gerçekleştirilmiştir. Bu uygulama sonucunda, değerlendirme ölçütlerine ilişkin madde analizi yapılmış ve bireyleri ayırt etmede yetersiz olduğu görülen üç madde çıkartılarak 21 maddeden oluşan ölçek 18 madde olarak düzenlenmiştir. Ayrıca madde toplam korelasyonuna bakılmış ve yeterli düzeyde olduğu belirlenmiştir. Düzenlenen ölçek örneklem grubuna (484 okul öncesi ve sınıf öğretmenine) uygulanmıştır. Örneklem yeterliliği için KMO (Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy) değerine bakılmıştır. Faktör analizi sonucunda dört faktörlü yapıya dönüştürülen ölçeğin, madde toplam korelasyonunun yeterli düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Araştırmanın sonucunda elde edilen bulgular doğrultusunda, "Çocuk Cinsel İstismarını Bildirimine Yönelik Öğretmen Tutum Ölçeği”nin , okul öncesi ve sınıf öğretmenlerinin çocuk cinsel istismarını bildirime yönelik tutumlarını belirlemede geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu belirlenmiştir. 
Keywords : Okul öncesi öğretmeni, sınıf öğretmeni, cinsel istismar, Bildirim yükümlülüğü