Taklîd Konusunda Şâfi‘Î’ye Nisbet Edilen İfadeler Üzerine Bir Değerlendirme

Authors : Yusuf Eşit

Pages : 192-223

Doi:10.17859/pauifd.1249283

View : 49 | Download : 41

Publication Date : 2023-06-30

Article Type : Research Article

Abstract :Taklîd karşıtlığı hususunda birçok fakih referans alınmaktadır. Yaygın bir şekilde referans alınan fakihlerden biri de Şâfi‘î’dir. Onun taklîde karşı olduğu düşüncesi doğrudan kendisinden nakledilmekten ziyade başkalarınca kendisine nispet edilen ifadelerden hareketle ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu nedenle Şâfi‘î’nin taklîd konusundaki yaklaşımını sağlıklı bir şekilde ortaya koymak için onun kendi eserlerinin esas alınması ve taklîd konusunda kendisine nispet edilen ifadelerin de yeniden eserlerindeki söylemleri çerçevesinde değerlendirilmesi önem arz etmektedir. Şâfi‘î’nin taklîd karşıtlığına dair ileri sürülen en önemli argümanlardan biri, Müzenî’nin (ö.264/878) Muhtasar’ının başında zikrettiği Şâfi‘î’nin taklîdi yasakladığına dair nakildir. Muhtasar şarihleri söz konusu yasak konusunda müctehid ve avâm arasında ayırıma gitmekte ve yasağın müctehidlerle ilgili olduğunu kaydetmektedirler. Şâfiî fukahâ "hadis sahihse mezhebim odur” şeklindeki ifadeyi de bu bağlamda ele almakta ve hadisle amel etmeyi bazı şartlara bağlamaktadırlar. Çalışmamız taklîd karşıtlığı konusunda Şâfi‘î’ye nispet edilen iddiaları başta kendi eseri olmak üzere mezhep kaynakları çerçevesinde bir değerlendirmeye tabi tutmayı amaçlamaktadır.
Keywords : İslâm Hukuku, Mezhep, Şâfi‘î, Taklîd, İctihâd