İkinci Klasiklerden Bir Hadis Kaynağı: el-Ehâdîsü’l-muhtâra

Authors : Abdulkerim Malkoç

Pages : 527-570

Doi:10.17859/pauifd.1168118

View : 12 | Download : 6

Publication Date : 2022-12-31

Article Type : Research

Abstract :Hadis tarihinin ikinci klasik/ler döneminde yer alan VII/XIII. asır, rivayet dönemi eserlerine dayanan birçok yeni eserin telif edildiği bir zaman dilimidir. Bu yeni eserler, ilmî otoritesini kazanmış ve karizmasını elde etmiş olan Kütüb-i Tis‘a ve benzeri kitaplar üzerine kaleme alınmıştır. Bu eserlerden biri de Ziyâüddîn el-Makdisî’nin (öl. 643/1245) en meşhur ve hacimli çalışması olan el-Ehâdîsü’l-muhtâra’dır. Müellifinin vefatı sebebiyle tamamlanamayan el-Muhtâra; telif gayesi, tertibi, metodu ve literatüre katkısıyla hadis tarihinde iz bırakmış, gerek müellifinin hayatında gerekse sonraki devirlerde büyük rağbet görmüştür. Bu rağbette, eserin VII/XIII. asır gibi -geç sayılabilecek- bir zamanda, önceki âlimlerin izinin ve usûlünün takip edilerek meydana getirilmiş olmasının payı büyüktür. Zira artık isnâdın asıl önemini yitirdiği bir zamanda, meşhur veya meşhur olmayan yüzlerce hadis kitabına ve cüzüne varan isnadlarıyla yeni ve farklı bir eser meydana getirilmiştir. Ancak bu ve daha başka hususiyetlerine rağmen eser üzerine kaleme alınmış çalışmalar sınırlı sayıda olup yetersiz kalmıştır. Bu makale, nevi şahsına münhasır bir eser olan el-Muhtâra’yı tanıtmayı ve eserin literatürdeki yerini tespit etmeyi hedeflemektedir. Bunu yaparken eserin isminden yöntemine, tertibinden kaynaklarına, hadis edebiyatına katkılarından tenkidine dair birçok meseleyi ayrıntılı olarak incelemektedir.
Keywords : Hadis, Sahîh, el-Makdisî, Ziyâüddîn, el-Muhtâra.