Ahıska Türklerinin Bazı Halk İnanışları (Geçiş Dönemleri ve Bazı Hayvanlar) (Denizli Örneği)

Authors : Ismet Eşmeli, Mürsel Ethem

Pages : 1811-1830

Doi:10.17859/pauifd.817495

View : 21 | Download : 7

Publication Date : 2020-12-30

Article Type : Research

Abstract :Ahıska Türkleri, günümüzde Gürcistan’da bulunan Ahıska bölgesine X-XI. yüzyılla-rında yerleşen Türk boylarından biridir. Onlar, yerleştikleri bölgeye nispetle Ahıska Türk-leri veya Meshet Türkleri olarak da bilinmektedir. Ahıska Türkleri, yaşadıkları bölge Os-manlı hâkimiyetinden çıktıktan sonra zorlu bir süreç yaşamışlardır. Bir daha dönmelerine izin verilmeyecek şekilde yurtlarından sürgün edilmeleri, Ahıskalı Türklerin tarihinde dönüm noktası olmuştur. Ahıska Türkleri, II. Dünya Savaşından sonra Stalin döneminde farklı bölgelere sürgün edilmişlerdir. Ahıska Türkleri sürgündeyken tüm zorluklara rağmen kimliklerini ve kimliklerini oluşturan unsurları muhafaza etmişlerdir. Böylece, sürgün edildikleri bölgelerde kimliklerini kaybetmemişlerdir. Ahıska Türkleri, diğer Türk toplu-luklarının inanışlarıyla örtüşen ve kimliklerinin bir parçası olan halk inanışlarına ayrı bir önem vermişlerdir. Ahıska bölgesinden farklı ülkelere sürgün edildikten uzun yıllar sonra Ahıska Türkleri, Türkiye’nin farklı bölgelerine yerleşmişlerdir. Denizli, Ahıska Türklerinin yoğun olarak yerleştiği yerlerdendir. Ancak, Ahıska Türkleri Türkiye kamuoyu tarafından yeterince bilinmemektedir. Bu çalışmamızda, Denizli’deki Ahıska Türklerinin kimliklerini koruyup devam ettirmelerinde önemli bir yere sahip olan bazı halk inanışlarını ve bu ina-nışlara ait uygulamalarını hem dini kökleri hem de toplumsal işlevleri bakımından incele-dik. Ancak çalışmamızın konusunu, Denizli’de yaşayan Ahıska Türklerinin geçiş dönemleri ve bazı hayvanlarla ilgili inanış ve uygulamalarıyla sınırlandırdık. İlgili halk inanışlarını ve uygulamalarını incelerken bizzat Denizli’de ikamet eden Ahıska Türklerinin kendile-rinden elde ettiğimiz bilgiler, çalışmamızın şekillenmesinde belirleyici olmuştur. Son ola-rak, birebir görüşmelerimizden elde ettiğimiz bilgileri ilahiyat ve dinler tarihi açısından ele aldık. Sonra bu inanışların ve uygulamalarının toplumdaki durumuyla ilgili bazı tespit-lerde bulunduk. Bu çalışmamız, Ahıska Türklerinin çektiği zorlukları ve bu zorlukların üstesinden gelmede halk inanışlarının ne tür bir işleve sahip olduğunu ortaya koyması ve ulaşılan bilgilerin İlahiyat ve Dinler Tarihi bilimi açısından değerlendirilmesi bakımından önem taşımaktadır. Ayrıca bu çalışma, Türkiye kamuoyunda Ahıska Türkleri hakkında bir farkındalık oluşmasına ve Ahıska Türklerinin kültürünün tanınmasına bir nebze de olsa katkı sunmaktadır.
Keywords : Ahıska Türkleri, Denizli, Halk İnanışları, Geçiş Dönemleri, Dinler Tarihi