HİCRÎ V. ASIR HANEFÎ FIKIH USULÜ ÇEVRESİNİN NESİH ALGISI - DEBÛSÎ ÖRNEĞİ

Authors : Mehmet Ümütli

Pages : 147-168

Doi:10.17859/pauifd.569562

View : 19 | Download : 11

Publication Date : 2019-06-30

Article Type : Research

Abstract :Nesih, fıkıh usulünün konuları arasında erken dönemlerden itibaren tartışılan önemli meseleler arasında yer almaktadır. Hanefî usul doktirininin oluşmasında ve şekillenmesinde büyük katkıları olan Debûsî’nin (ö. 430/1039) de nesih konusuna özel bir önem atfettiği görülür. Debûsî, konuyla ilgili olarak öncelikle neshin mümkün ve pratikte vâki bir husus olduğunu inceler. Nesihle ilgili olarak literatüre yansımış olan tartışmalar arasında Kur’ân ve sünnetin birbirini neshedip edemiyeceği meselesi de önemli bir yer tutmaktadır. Debûsî, Şâfiî (ö. 204/820) tarafından ortaya konan Kur’ân ve sünnetin birbirini neshedemeyeceği düşüncesini eleştirmiş ve çeşitli argümanlarla bunun imkanını ispatlamaya çalışmıştır. Konuyla ilgili olarak ele alınan diğer bir önemli husus ta, nas üzerine yapılan ziyade meselesidir. Debûsî, konuya özel bir önem vermiş ve nas üzerine yapılan ziyadenin nesih olduğu yaklaşımını savunan hakim Hanefî düşüncesini güçlü delillerle savunmuştur.
Keywords : Debûsî, Nesih, Takvîmu’l-edille, Nâsih, Mensûh