Alzheimer hastalığında demans düzeyinin vücut kompozisyonuna ve bazal metabolizma hızına etkisi

Authors : Hülya Özkan, Ayten Üstündağ

Pages : 201-207

Doi:10.31362/patd.749681

View : 17 | Download : 6

Publication Date : 2021-01-04

Article Type : Research

Abstract :Amaç: Alzheimer hastalığı (AH), bilişsel fonksiyonların geri dönüşümsüz kaybı ile karakterize ilerleyici nörodejeneratif ve multifaktoriyel etyolojiye sahip bir hastalıktır. Bu hastalarda gelişen beslenme bozuklukları kognitif yıkımın artmasına, dolayısıyla demansın ilerlemesine neden olabilmektedir. Biz bu çalışmada, AH hastalarında hastalığın evrelerine göre kilo, vücut kütle indeksi (VKİ), yağsız vücut kütlesi ile bazal metabolizma hızı (BMH) arasındaki ilişkiyi araştırmak ve BMH üzerine etkili olabilecek klinik ve laboratuvar bulgularını incelemeyi amaçladık. Gereç ve Yöntem: 108 (44 erkek, 64 kadın) AH hastasının klinik ve demografik özellikleri kayıt edildi. Hastalar Klinik Demans Evrelendirme Ölçeğine göre hafif ve hafif-orta evre AH (Grup 1, n=84) ile orta ve ağır evre AH (Grup 2, n=24) olmak üzere iki gruba ayrıldı. Hastaların kilo, boy, bel çevresi ölçümleri ve laboratuvar tetkikleri kayıt edildi. Hastaların VKİ Quetelet indeksine, yağsız vücut kütlesi Hume denklemi ve BMH düzeyleri de Harris-Benedict denklemine göre hesaplandı. Bulgular: Hastaların ortalama yaşı 71.6±8.2 yıl, ortalama VKİ 30,6±39,8 kg/m2 ve ortalama demans süresi 33,8±29,4 ay olarak saptandı. Grup 1 ve Grup 2 arasında cinsiyet, yaş, VKİ, bel çevresi, demans süreleri açısından fark tespit edilmedi, buna karşın orta ve ağır evre AH hastalarında, hafif evre grubuna göre yağsız vücut kütlesi ve BMH düzeylerinin daha düşük olduğu saptandı (p<0.05). AH hastalarında VKİ düzeyinin, bel çevresinin ve yağsız vücut kütlesinin BMH ile pozitif ilişkili olduğunu saptadık. Yağsız vücut kütlesinin BMH’nı etkileyen bağımsız faktör olduğu tespit edildi (β=0,732, p<0,001, OR=11,06, CI %95 11,07-15,9). Sonuç: İleri evre AH hastalarında kilo kaybının özellikle yağsız vücut kütlesindeki azalmanın hastaların yaşam kalitesini olumsuz etkileyebileceğini, hastalığın başlangıç döneminden itibaren doğru beslenme ve egzersiz programlarının uygulanmasının önemli olduğunu düşünmekteyiz.
Keywords : Alzheimer hastalığı, demans, bazal metabolizma hızı