Çölyak hastalarında ve sağlıklı çocuklarda laktoz malabsorbsiyonu

Authors : Atakan Comba, Fatma Demirbaş, Esra Eren, Gönül Çaltepe, Özlem Yüce, Ayhan Gazi Kalayci

Pages : 321-328

Doi:10.31362/patd.531821

View : 31 | Download : 8

Publication Date : 2019-05-28

Article Type : Research

Abstract :Amaç Laktoz malabsorbsiyonu, doğuştan, primer veya sekonder olarak ortaya çıkabilir. Çölyak hastalığı, sekonder laktoz malabsorbsiyona neden olan bir  hastalıktır. Bu çalışmada, çölyak hastası çocuklar ile sağlıklı çocuklarda laktoz hidrojen nefes testi ile laktoz malabsorbsiyon sıklığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem Çalışmaya, 64 çölyak hastası ve 52 sağlıklı çocuk dahil edildi. Çölyak hastaları yeni tanı alanlar ve takipli çölyak hastaları olarak iki gruba ayrıldı. Takipli çölyak hastaları tedaviye (glutensiz diyete) tam uyumlu olanlar ve tedaviye uyumsuz olanlar olarak iki grupta incelendi. Laktoz hidrojen nefes testi 0-500 ppm hidrojen seviyesini algılayabilen ve 1 ppm düzeyinde duyarlı gaz analiz cihazı kullanılarak yapıldı. Bulgular Çocukların ortalama yaşı 10,4 ± 4,5 yıldı.  Çölyak hastalarının 16’sı yeni tanılı, 48’i takipli idi. Takipli çölyakların 24’ü (%50) glutensiz diyete tam uyumluydu. Yeni tanı çölyak hastalarının %62,5’inde, glutensiz diyete uyumsuz olanların %54,2’sinde, glutensiz diyete tam uyumluların %33,3’ünde, sağlıklı çocukların ise %19,2’sinde laktoz hidrojen nefes testi pozitifti. Yeni tanılı ve glutensiz diyete uymayan çölyak hastalarının laktoz hidrojen nefes testi pozitiflik oranı (sırasıyla, %62,5; %54,2), sağlıklı çocuklardan (%19,2) anlamlı olarak yüksekti (sırasıyla, p =0,002 ve p =0,003). Hem çölyak hastalarında hem de sağlıklı çocuklarda, laktoz hidrojen nefes testi pozitif olanların beden kitle indeksi z skoru, negatif olan çocuklardan anlamlı olarak düşüktü ( p <0,001, p =0,041; sırasıyla). Sonuç Çalışmada, çölyak serolojisi pozitif olan hastalarda laktoz hidrojen nefes testi pozitifliği anlamlı olarak yüksek bulundu. Çölyak hastalığında laktoz hidrojen nefes testi ile laktoz malabsorbsiyon sıklığı ve mukozal hasar indirekt olarak saptanabilir. Laktoz malabsorbsiyonu, beden kitle indeksi düşük olan çocuklarda daha sık görülmektedir.
Keywords : çocuk, çölyak hastalığı, hidrojen nefes testi, laktoz malabsorbsiyonu