TURİSTİK HALI VE DERİ MAĞAZALARI İLE SEYAHAT ACENTALARI ARASINDAKİ GÜNCEL SORUNLARI BELİRLEMEYE YÖNELİK NİTEL BİR ARAŞTIRMA: KUŞADASI VE SELÇUK ÖRNEĞİ

Authors : Vedat Acar, Kağan Karaosmanoğlu, Yiğit Can Şenbahar

Pages : 610-643

View : 20 | Download : 7

Publication Date : 2020-07-30

Article Type : Research

Abstract :Paket veya günübirlik turlarda halı, deri ve kuyum mağazalarından alınan komisyonlar, seyahat acentalarının ana gelir kaynakları arasında gösterilebilir. Fiyat kırarak tur satan bazı seyahat acentaları, halı, mücevher, deri gibi ürünlerin satıldığı mağazalardan aldıkları komisyonlarla, bu kayıplarını telafi etme yoluna gitmektedir. Ancak böyle bir durumda, seyahat acentaları ile mağazalar arasında kar ve zarar konusunda çeşitli sorunlar ortaya çıkabilmektedir. Bu noktadan hareketle gerçekleştirilen bu araştırmada, Aydın (Kuşadası) ve İzmir (Selçuk) bölgesinde faaliyette bulunan turistik mağazalar (deri ve halı) ile seyahat acentaları arasındaki sorunları, nitel bir yaklaşımla, yarı yapılandırılmış görüşme yöntemiyle ortaya koymak amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda öncelikle 02-03 Temmuz 2019 tarihlerinde Selçuk bölgesinde faaliyette bulunan 2 deri ve 1 halı mağazasından toplamda 5 mağaza yöneticisi-satış görevlisi ile yapılandırılmamış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bu görüşmeler neticesinde oluşturulan yarı yapılandırılmış görüşme soruları, 20  Temmuz – 03 Ağustos 2019 tarihlerinde Kuşadası ve Selçuk bölgelerinde faaliyette bulunan 4 deri ve 3 halı mağazasından toplamda 8 mağaza yöneticisine uygulanmıştır. Araştırma sonucunda, günümüzden 25-30 yıl  öncesiyle kıyaslandığında seyahat acentalarının mağazalardan aldıkları komisyon oranlarının oldukça yüksek  olduğu, mali açıdan mağazaları zorlayan seyahat acentalarına karşı mağazalar arasında işbirliğinin olmadığı ve mağazalarda standart bir etiket fiyatının uygulanmadığı ortaya koyulmuştur. Bunun yanı sıra, mağazaların karşı karşıya kaldığı sektörel tehditler arasında tekelleşmeye yönelen acentaların varlığı, el dokuma Türk halıcılığının yok olmaya yüz tutmuş olması ve mağazalar arasındaki çetin rekabet ortamı gösterilebilir.
Keywords : Mağaza Komisyonları, Ayakbastı, Tekelleşme, Rekabet, Kuşadası, Selçuk, Nitel Araştırma