RASYONEL KARAR ALAN EKONOMİK BİRİMİN RİSK ALTINDA VERDİĞİ KARARLARA DAVRANIŞSAL YAKLAŞIM: KAHNEMAN-TVERSKY BEKLENTİ TEORİSİ PERSPEKTİFİNDEN ELEŞTİREL BİR BAKIŞ

Authors : Fatih Şentürk, Hakkı Findik

Pages : 127-139

Doi:10.14783/od.v11i42.5000065510

View : 22 | Download : 15

Publication Date : 2014-08-19

Article Type : Other

Abstract :Özet Ekonomi literatüründe neo-klasik döneme kadar ekonomi ve psikoloji bilimleri arasındaki bağ göz ardı edilerek, insanın salt rasyonel kararlar alan bir varlık olduğu ifade edilmiştir. Ancak son otuz yıllık dönemde insanların, ekonomik kararlar alırken psikolojiye ilişkin çeşitli faktörlerden de etkilendiğini savunan "Davranışsal Yaklaşım”, farklı bir bakış ortaya koymuştur. Bu yaklaşımın öncüleri, D. Kahneman ve A. Tversky belirsizlik ortamında karar alan bireylerin davranışlarını incelemiş ve insanların, riskten kaçınma eğilimlerinin kazanma isteklerine galip geldiğini ve her zaman rasyonel davranışlar sergileyemediklerini ileri sürmüşlerdir. Yapmış oldukları birçok deneysel çalışma ile kayıpların verdiği acının, kazançların verdiği tatminden iki kat daha fazla olduğunu tespit etmişlerdir. Bu makalede insan psikolojisinin ekonomik tercihlere etkilerine değinilmiş ve özellikle risk altında karar verme konusunda bireyin irrasyonel davranışlar gösterdiği çeşitli örnekler ışığında açıklanmaya çalışılmıştır. Abstract Ignoring the connection between the economics and psychological sciences until the neo-classical term in economics literature, it has been stated that human is a creature taking only rational decisions. However, in the last thirty years, a different approach named "Behavioural Approach” that argues that people are  influenced also by various factors related with psychology while taking decisions with economy has occured. The pioneers of this approach, D. Kahneman and A. Tversky examined the behaviours of the individuals who make decision in an uncertainty environment and put forward that people’s tendency of avoiding risks defeats their willing to win and that they cannot always behave rationally. With many experimental studies they carried out, they determined that the sadness caused by the losses are two times more than the satisfaction given by the gains. In this respect, the effects of human psychology on economic preferences have been handled and in particular the fact that an individual displays irrational behaviours while he is deciding under risk have been tried to be explained in the light of different examples.
Keywords : Rasyonel Seçim Teorisi, Davranışsal Yaklaşım, Beklenti Teorisi, Risk Altında Karar Verme - Rational Choice Theory, Behavioral Approach, Prospect Theory, Decisions Under Risk and Uncertainty