I. Dünya Savaşı’nda Kafkas Cephesi’nde III. Ordu’da Sansür Teşkilatı

Authors : Feyza Kurnaz Şahin

Pages : 252-282

Doi:10.21021/osmed.1431454

View : 151 | Download : 205

Publication Date : 2024-06-15

Article Type : Research

Abstract :Çalışmanın temel amacı I. Dünya Savaşı sırasında Kafkas Cephesi’nde III. Ordu’nun haberleşme üzerinde uyguladığı askerî sansürün örgütsel yapısını çözümlemektir. Bu anlamda çalışma; III. Ordu’nun sansür örgütlenmesini irdelemekte ve haberleşme alanındaki denetim ve sınırlamaları analiz etmektedir. Keza Kafkas Cephesi’nde sansür rejiminde yapılan değişiklikleri ele alarak bu uygulamaların aksayan noktalarını modellemektedir. Bu şekilde, I. Dünya Savaşı sırasında askerî sansürün anlaşılması için yararlı bir araç sağlanmış, dönemi anlamayı kolaylaştıracak çalışmalara katkıda bulunulmuş olacaktır. Sansür, I. Dünya Savaşı’nın yeni askerî yöntemlerinden biriydi. Çünkü savaş sürecinde devletlerin güvenlikle ilgili bütün kurumları dışarıya bilgi sızmasını önlemek için harekete geçti. Bu anlamda bütün devletlerin orduları haberleşme vasıtalarını kontrol altına alarak bilgi sızmasını engellemeye çalıştı. Osmanlı Hükümeti de seferberlik uygulamaları kapsamında 2 Ağustos 1914’ten itibaren haberleşme üzerinde askerî sansür uygulamaya başladı. Ayrıca çeşitli merkezlerde, ordu ve kolordularda sansür merkezleri oluşturmak için 61 maddeden oluşan bir Sansür Talimatnamesi yayımlandı. Kafkas Cephesi’nde III. Ordu bölgesinde iki veya üç memurdan oluşan sansür merkezleri kuruldu. Bu merkezlerde Türkçe ve diğer dillerde yazılmış mektup ve telgraflar sansürlendi. Araştırmada temel olarak T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı Askerî Tarih Arşivi ATASE Fonu ve Osmanlı Arşivi verilerinden yararlanıldı.
Keywords : I. Dünya Savaşı, Kafkas Cephesi, III. Ordu, askerî sansür, haberleşme.