Çin’in Tang Dönemi İpek Yolu Yönetim Stratejisinde Geçiş İzni Sistemi: "Guosuo Zhidu (过所制度)"

Authors : Sema Gökenç Gülez

Pages : 411-426

Doi:10.48120/oad.1286153

View : 36 | Download : 38

Publication Date : 2023-06-26

Article Type : Research Article

Abstract :Çin, Batı Han Hanedanlığı döneminden itibaren yöneldiği Batı Bölgesi’nde İpek Yolu güzergâhlarını ve bu güzergâh üzerindeki ticari faaliyetleri kontrol altına almak amacıyla birtakım stratejiler oluşturmuştur. Tang döneminde imparator Gaozu’nun sınır bölgelerinde faaliyete başlamasının ardından tahta geçen İmparator Tai Zong Göktürklere karşı Batı Bölgesi’nde faal bir politika izlemiştir. İmparator Tai Zong’un Anxi Genel Valilik merkezi ve dört garnizonu kurması ile Batı Bölgesi’ne nüfuz etmeyi ve ticari faaliyetlerin yönetimini tek bir merkeze bağlamayı amaçlamıştır. Bu kapsamda İpek Yolu güzergâhlarında kurduğu geçiş izni sistemi; bu hat üzerinde ticaret yapan tüccar ve kervanların geçiş izninin olduğunu gösteren bir belgedir. Bu çalışmanın amacı Çin’in Batı Bölgesi politikasını irdeleyerek, bu politika kapsamında İpek Yolu güzergâhı üzerinde hanedanlığın uyguladığı geçiş izni sistemini ve bu sistemin İpek Yolu ticareti açısından anlamını incelemektir. Bu amaçla çalışmada; Çin tarihi kaynakları ve Çinli araştırmacıların çalışmaları çerçevesinde, İmparator Han Wu Di dönemindeki Batı Bölgesi ele alınarak, Tang Hanedanlığı Batı Bölgesi stratejisi, hanedanlığın ticaret yönetmeliği kapsamında güzergâh üzerinde kurduğu geçiş izni sistemi ve bu sisteminin ticaret faaliyetlerine olan etkileri incelenmiştir. Tang dönemi geçiş izni sistemi ile İpek Yolu güzergâhındaki ticari faaliyetlerin hanedanlığın ticaret yönetmeliğine göre yürütüldüğü, aynı zamanda bu sistemin ticari faaliyetlerin güvenli bir platform üzerinde gerçeklemesini sağlayarak, İpek Yolu ticaretinin gelişmesine katkı sağladığı sonucu çıkmıştır.
Keywords : Tang Dönemi İpek Yolu Stratejisi, Guosuo Geçiş İzni Sistemi, Guosuo Belgesi, Tang Hanedanlığı Batı Bölgesi.