Selçuklu’dan Memlûk Türk Devletine Toprak Rejimine Dair Değerlendirmeler ve Tespitler

Authors : Ahmet Sağlam

Pages : 55-81

Doi:10.48120/oad.1199371

View : 71 | Download : 64

Publication Date : 2023-06-26

Article Type : Research Article

Abstract :Askeri iktâ´ düzeni İslâm devlet geleneğinde bir çeşit toprak yönetim biçimidir. Orta Çağ Türk-İslâm devletlerinde toprağa bağlı ordu-devlet düzeninin tesisinde önemli bir unsurdur. Selçuklu veziri Nizâmülmülk idari iktâ´ düzenini devletin çıkarlarına uygun ıslah ederek askeri iktâ´ düzenine dönüştürür. Selçuklulardan Eyyûbîlere tevarüs eden bu düzen Memlûk devrinde devlet yapısı ile uyumlu gelişme gösterir. Doğrusu Selçuklu askeri iktâ´ düzeninin tam anlamıyla tatbiki Mısır’da Memlûk döneminde mümkün olmuştur. Makalemizde Orta Çağ Türk-İslâm devletlerinde uygulanan askeri iktâ´ düzenine dair şarkiyatçıların görüşlerinden bahsedip Selçuklu ve Memlûk devrinde düzenin işleyişi ve sonuçları üzerine değerlendirmeler ve bazı tespitlerde bulunacağız.
Keywords : Selçuklular, Nizamülmülk, Memlûk Türk Devleti, iktâ´, toprak