Memlûklerde La‘bü’l-Kürre "Çevgân"

Authors : Esra Çiplak

Pages : 255-263

Doi:10.48120/oad.1028632

View : 18 | Download : 14

Publication Date : 2021-12-26

Article Type : Research

Abstract :Memlûk Devleti’nin tüm kademelerinde varlık bulduğu askerî yapı, disiplinli bir askerî eğitimin sonucudur. Memlûk sistemi olarak adlandırılan bu askerî eğitimin baş yapıtı sayılan furûsiyye ilmi içerisindeki aktiviteler, memlûklerin yeteneklerini geliştirmeleri için önemli olup fizîkî kondisyonla beraber pek çok konuda deneyim kazanmalarına neden olmuştur. Furûsiyye ilminin başlıklarından biri olan çevgân oyunu da bu minvalden olup Türk atlı bozkır kültüründen doğmuştur. Türklerin Orta Asya’dan Mısır’a getirdiği at kültürü ile askerlik kabiliyetlerini zinde tutan bu tür aktiviteler sadece talimgahta talim olarak değil aynı zamanda özel merasimlerde gösteri olarak sergilenmiştir. Edebiyatta bazen sevgilinin beni, bazen saçı bazen de aşkın kendisi olan çevgân bu yönüyle sanatın da konusu olmuştur. Askerî talim ve eğlencenin kesiştiği noktada çevgân, memlûklerde lâ‘bü’l-kürre olarak adlandırılmış ve bu makalede oyun tanıtılarak oyunun ana malzemesinin sorumlusu olan çevgândârın saray hizmetindeki önemine dikkat çekilmiştir.
Keywords : Memlûk, La‘bü’l-Kürre, Çevgân, Çevgândâr, Furûsiyye