Duvarın Dili: Bizans Kenti Ayasoluk’un Erken Rönesans Dönemi Floransa’sına Yansımaları

Authors : Suna Çağaptay

Pages : 281-293

Doi:10.48120/oad.827482

View : 15 | Download : 6

Publication Date : 2020-12-26

Article Type : Research

Abstract :1300’lü yılların başında Floransa’da Santa Croce Kilisesi bünyesinde masrafları kentin yerlisi önemli aileler tarafından karşılanarak inşa edilen şapellerin dekoratif programı pek çok çalışmada incelenmiştir. Bu makale ise, Santa Croce içinde Peruzzi ailesi tarafından inşa edilen Peruzzi Şapel’inde Giotto tarafından yapılan Aziz Yuhanna ve Vaftizci Yahya’nın hayatından sahneler sunan panelleri kısaca tanıtıp ardından mikro bir analiz önererek Drusiana’nın diriltilmesi anlatısına odaklanır. Olay, İncil yazarı Aziz Yuhanna’ya atfedilen ve Yuhanna'nın Eylemleri olarak bilinen, Yeni Ahit’e eklenmiş bir yan metinde bahsedilen bir mucizedir ve Bizans dönemi Anadolu’sunun en önemli kutsal kentleri arasında sayılan, ve adını Aziz Yuhanna’dan alan, Ayasoluk kentinde gerçekleşmiştir. Yazı kapsamında, şapelin dekoratif programı genel çerçevesiyle incelendikten sonra, Giotto’nun Aziz Yuhanna’ya atfedilen bu mucizevi eylemi nasıl resme döktüğü, hangi mimari ip uçları sayesinde Ayasoluk kurgusunu yarattığı ve bu görsel kurgunun taşıdığı anlamlar tartışılacaktır. Ayrıca, Geç Orta Çağ veya Erken Rönesans dönemi resim sanatında kent imgesinin vurgulanmasında kent kapıları, surlar, ve dinî yapılar ve diğer mimari detayların Giotto tarafından nasıl kullanıldığı Roland Barthes’ın "gerçeklik etkisi” teorisi bağlamında incelenecektir. Ayrıca, Giotto’nun 14. yüzyıl Floransa’sında Ayasoluk’un kentsel dokusunu canlandırması girişiminin Peruzzi ailesinin siyasi, ekonomik ve kültürel gücünün yansıtma aracı olarak kullanması dinamiği de metinde irdelenmektedir.
Keywords : Ayasoluk, Efes, Floransa, Giotto, Drusiana, Aziz Yuhanna, Santa Croce, şehir betimlemesi, Bizans Sanatı, Rönesans Sanatı, Takip Kapısı, Peruzzi Şapeli