SELÇUKLULARDAN EYYÛBÎLERE SÜNNÎ İSLAM DEVLET SİYASETİNDE MISIR'IN YERİ VE ÖNEMİ

Authors : Ayşe Çekiç

Pages : 119-138

View : 18 | Download : 9

Publication Date : 2018-12-24

Article Type : Research

Abstract :Özet             Mısır coğrafi konumu itibariyle eskiçağlardan beri birçok medeniyete cömertlikle ev sahipliği yapmıştır. Nil nehrinin ülkeye sunduğu verimliliğin yanı sıra, Mısır Doğu ile Batı'nın ticaret kavşağı konumunda olduğundan ötürü siyasi çekişmelerin odağında olmaktan kurtulamamıştır.             Miladi 641 yılında Babilion'un fethiyle Mısır kapısı İslam ordularına açılmıştır. Daha sonraki süreçte Emevîler ve Abbasîler'in hakimiyeti döneminde valiler vasıtasıyla yönetilen Mısır, 10. yüzyılın ikinci yarısında Fatımi hakimiyetine geçmiştir. Mısır'da Fatımi (Şiî) yönetiminin ikamesi Bağdat Abbasi (Sünnî) yönetimine rakip bir yapılanmanın ortaya çıkması anlamını taşıyordu ki, bu rekabette zayıf taraf Abbasilerdi. Şiî Fatımîlerin yanı sıra Sünnî cepheyi tehdit eden bir başka durum da Haşhaşîlerin varlığı ve faaliyetleriydi. Ayrıca ilerleyen zamanda Haçlı yerleşkeleri ve onların zaman zaman Fatımîlerle işbirliği içinde olmaları Selçuklu devletinin mücadele eksenini genişletmekteydi. Bu süreçte Fatımîler'e karşı Abbasîler'i destekleyip Bağdat'ın taraftarlığını üstlenmekle beraber, Haşhaşîler'e karşı duruşları da Selçuklu devletini Sünnî İslam'ın koruyucusu ve taşıyıcısı konumuna getirecektir. Bu hassas konjönktürel durumda Selçukluların tavrı ve siyaseti, gerek kendi çağlarında gerekse ileriki yüzyıllarda Selçuklu kanalından gelen devletlerin siyasal yol haritasını çizecektir.             Bu makalede: Büyük Selçukluların Batı politikasının ve Mısır'ı fetih girişimlerindeki amaçlarının irdelenmesinin yanı sıra, Selçuklu atabeyliği olan Zengî hanedanlığının Mısır'a yönelik politikalarına ve nihayetinde Eyyûbî ailesinin Mısır'ı fethetmesinin Sünni İslam devlet siyasetinde nasıl yorumlanması gerektiğine yer verilecektir.
Keywords : Selçuklular, Zengîler, Eyyûbiler, Mısır