Abstract :Bir ekonominin temel performansı ölçülürken sıklıkla dünyada ve Türkiye’de ekonomik kalkınmışlığın, büyümenin ve refahın en iyi göstergesi olarak gayri safi yurtiçi hasıla görülmüştür. Ancak ekonomik kalkınmışlık ve sosyal refah arasındaki ilişki anlaşılır derecede net değildir. GSYH iklim değişikliği, kaynak tüketimi, güvenlik, özgürlük, çevre ve benzeri konuları göz ardı ettiği için kalkınma ölçütü olarak kullanımı oldukça sınırlıdır. Zaten kendisi de bu amaçla tasarlanmamıştır. Dahası GSYH mevcut ekonomik aktivitelere odaklanan bir makroekonomik göstergedir. Bu yüzden son zamanlarda ekonomik kalkınma ve refah ölçütü olarak GSYH’nin kullanımı pek çok ekonomist tarafından ciddi eleştiriler almıştır. Günümüzde ekonomik kalkınma kavramının içeriği, boyutları ve hedefleri değişmiş, sadece ekonomik değil aynı zamanda sosyal ve çevresel etkenleri de kapsayan çok yönlü bir yapıya dönüşmüştür. Dolayısıyla kalkınmanın, büyümenin ve refahın etkili bir şekilde ölçülmesi için GSYH’den daha kapsamlı, sosyal ve çevresel konuları içeren endeksler gereklidir. Son zamanlarda bu ölçüm sınırlılıklarını dikkate alan ve ekonomik performansı daha iyi ölçebilen çeşitli endeksler ‘GSYH’nin Ötesi (Beyond GDP)’ konulu çalışmalarda gündeme gelmeye başlamıştır. Ekonomik kalkınmışlığın ölçülmesinde alternatif endekslerin kullanılmasını öneren bu çalışmada, GSYH’nin gelişimi ve ekonomik performansın ölçülmesinde yarattığı güçlükler açıklandıktan sonra, bahsedilen GSYH’nin Ötesi konulu çalışmalar kapsamında geliştirilen endeksler ve bu endekslerin güçlü ve zayıf yanları incelenip genel bir değerlendirmeyle son bulacaktır. Keywords : GSYH, Ekonomik Kalkınma, Refah, Kalkınma Endeksleri
