Abstract :Bu çalışmada dört adet analiz yapılmaktadır. Birinci analizde; Türkiye’de döviz kuru ve enflasyon konularında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) piyasa katılımcılarına uyguladığı anket sonucu verilerinden yararlanarak; gerçekleşen değişkenlerle, bu değişkenlere ilişkin katılımcıların beklentileri arasındaki fark, diğer bir ifadeyle öngörü hataları incelenmektedir. Öngörü hataları, Amerikan Doları/Türk Lirası (USD/TL) döviz kuru açısından 2013: 01 ile 2022: 01 tarihleri arasında rasyonel beklentiler hipotezinin geçerliliğine işaret ederken; tüketici enflasyonu oranındaki sapmaların dikkat çekici büyüklüğe ulaştığı görülmektedir. İkinci analizde; iktisadi ve finansal krizlerin yaşandığı zamanlarında, basiret ve diğer makro iktisadi, finansal değişkenlerle ilgili uçdeğerler, Bilen ve Huzurbazar’ın (2002) önerdiği yöntemle tespit edilmiştir. Üçüncü analizde; makro iktisadi ve finansal değişkenlerin tüccar sınıfının basiret düzeyine etkilerini kestirmeyi amaçlayan çoklu doğrusal regresyon modeli parametreleri, sıradan en küçük kareler yöntemi ile tahmin edilmiştir. Dördüncü analizde; regresyon modeli bağımsız değişkenleri arasında muhtemel bir tam olmayan doğrusal bağlantı problemi gözetilerek, vektör otoregresif model kurulmaktadır. Etki tepki fonksiyonu bulgularına göre; Türkiye’de 2007: 01 ile 2021: 12 tarihleri arasında, enflasyon oranındaki yukarı yönlü değişim basiret oranını azaltırken, yatırım malları kapasite kullanımı oranındaki yukarı yönlü değişim ve reel döviz kurundaki yukarı yönlü değişimdeki artış basiret değişkenindeki değişmeyi artırmaktadır. Elde edilen esneklik katsayı bulguları, Türkiye’deki tüccar sınıfının ekonominin genel gidişatını değerlendirirken, makro iktisadi ve finansal değişkenlerden etkilendiğini ortaya koymaktadır. Keywords : Basiret, Uçdeğer, Çok Değişkenli Sıradan Regresyon Modeli, Vektör Otoregresif Model
