Abstract :İklim değişikliği özellikle son yıllarda dünya gündemini meşgul eden bir konudur. İklim değişikliği kavramı kısaca, ağırlıklı olarak insan faaliyetleri sonucunda ortaya çıkan ve doğaya karışan karbon miktarının, ortalama sıcaklıkları artırması şeklinde tanımlanabilir. Bu noktada karbon salınım miktarını göz ardı eden üretim tekniklerinin iklim değişikliğine neden olduğu ifade edilebilir. Dolayısıyla çevre ile dost üretim tekniklerinin üretim süreçlerinde tercih edilmesi insanlığın geleceği açısından oldukça önem arz etmektedir. Çevre ile dost üretim tekniklerinin tercih edilmesi her ne kadar iklim değişikliği açısından önem arz etse de bu sürecin maliyetlerinin de olduğu da bir gerçektir. Dolayısıyla gerek firmalar gerekse ülkeler üretim tekniklerini değiştirirken ya da yatırım kararlarını alırlarken bu maliyetleri de dikkate almaktadır. Öte yandan özellikle gelişmiş ülkeler çevresel maliyetleri farklı ekonomi politikası araçları ile firmalara yansıtmaktadırlar. Bu bağlamda firmalar üretimlerinin bir kısmını çevresel maliyetlerin daha düşük olduğu ülkelere kaydırmakta ve üretimin küreselleşmesi süreci yaşanmaktadır. Üretimin küreselleşmesinin bir bileşenini de küresel değer zincirleri oluşturmaktadır. Küresel değer zinciri üretimin parçalara ayrılarak, en düşük maliyetle gerçekleştirildiği bölgelerde yapılarak sonradan birleştirilmesi şeklinde tanımlanabilmektedir. Üretimin küreselleşmesi kavramının bir yansıması olarak ortaya çıkan küresel değer zinciri aynı zamanda karbon salınımı üzerinde de etkilere yol açabilmektedir. Bu durumun önüne geçmek için, son yıllarda çevre dostu teknolojilerle üretimin gerçekleştirilmesi fikri ortaya çıkmış olsa da gelişmekte olan ülkelerin maliyetli olan çevre dostu üretim tekniklerine geçmekte, gelişmiş ülkelere kıyasla geri kaldıkları görülmektedir. Çalışmanın amacı, literatürden farklı olarak gelişmiş ve gelişmekte olan ülke ayrımı gözetilerek, küresel değer zinciri ile iklim değişikliği arasındaki ilişkisinin incelenmesidir. Çalışmada 156 ülkenin 2000-2018 dönemi verileri kullanılmıştır. Çalışmada panel veri yöntemlerinden Genelleştirilmiş Momentler Yöntemi (GMM) kullanılmıştır. Elde edilen analiz sonuçlarına göre küresel değer zincirlerine katılımın karbon emisyonu üzerinde gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde farklı etkilere yol açtığı bulgusuna ulaşılmıştır. Keywords : Küresel değer zinciri, GMM, Karbon emisyonu, iklim değişikliği
