Abstract :""Dijital dönüşüm"" terimi tüm toplum üzerinde temel etkileri olan internete dayalı yeni teknolojilerin gelişmesi sonucunda bütün iş dünyasındaki temel değişimi anlatmaktadır. Dijitalleşme ve dijital dönüşüm günümüzde her işletme için acil bir eylem ihtiyacı yaratır. Pazarda var olabilmek için işletmeler dijital dönüşümü uygulamalı ve belli bir dijital olgunluğa erişmelidir. Bir işletmenin dijital olgunluk düzeyi, dijital dönüşüm sürecinde ne kadar ilerlediğini gösterir. Riski öngöremeyen, riski öngörerek harekete geçmeyen, doğru rotayı belirlemeyen işletmeler, birkaç yıl gibi kısa bir süre zarfında pazarda varlıklarını sürdüremeyecek duruma geleceklerdir. Dijital olgunluk seviyesinin tepe noktasında olan “dijital profesyoneller” ise sektör ortalamasından yüzde 26 daha yüksek karlılık elde edecektir [1]. Yüksek karlılık için dijital dönüşüm kaçınılmazdır. Dijital dönüşüm sistematik şekilde ele alınması gereken bir süreçtir. İşletmelerin dijitalleşme sürecini sistemli bir şekilde ele alabilmeleri için öncelikle mevcut dijital olgunluk seviyelerini bilmeleri ve pazardaki rakipleriyle karşılaştırabilmeleri gerekmektedir. Bu çalışma ile cevabı aranan sorular şöyledir: 1. “Türkiye’de faaliyet gösteren işletmelerin dijital olgunluk seviyeleri nedir?” 2. “Türkiye’de faaliyet gösteren işletmelerin olgunluk seviyelerine göre alınması gereken önlemler nelerdir?” İlgili sorulara cevap verebilmek üzere çalışma kapsamında 2021 yılında Türkiye’de çeşitli sektörlerde faaliyet gösteren farklı büyüklükteki 370 işletmenin dijital olgunluğunu tespit etmek için işletmelerin karar verici pozisyonunda çalışanlarına anket araştırma metodu uygulanmıştır. İşletmeler iş modelleri, strateji, organizasyon, kültür, enformasyon ve iletişim teknolojileri, müşteri deneyimi, erişim kanalları, lojistik 4.0, endüstri 4.0, yönetim, yenilik olmak üzere toplam 11 iş alanına ilişkin 38 soruya cevap vermişlerdir. Bu anket araştırması sonucunda anketi cevaplayan işletmelerin her birinin dijital olgunluk seviyeleri tespit edilmiştir. İşletmeler en yüksek dijital olgunluk seviyesinden başlamak üzere sırasıyla “dijital şampiyon”, “yatay ortak (işbirlikçi)”, “dikey entegratör/ortak” ve “dijital acemi” olmak üzere 4 farklı dijital olgunluk seviyesine sınıflandırılmıştır. Dijital acemilerin veri kullanım seviyesi düşükken, dikey entegratörlerde veri kullanım seviyesi artış göstermektedir. Yatay işbirlikçiler ortaklarının verilerini kullanırken, dijital şampiyonların veri ve analitik kullanımı süreklidir. Her bir dijital olgunluk seviyesine göre işletmelere etkin dijital dönüşüm önlem seçenekleri sunulmuştur. Bu çalışma kapsamında Avrupa Dijital Rekabet Edebilirlik Merkezi'nin (European Center for Digital Competitiveness) 2021 yılı "" Digital Riser Report""una benzer bir sonuç beklenmektedir. Bu rapora göre Türkiye en büyük sanayileşmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasında 19. sıradan 5. sıraya yükselmiştir [2]. Bu çalışmada da 370 işletmenin verilerine göre Türkiye’de faaliyet gösteren bu işletmelerin yaklaşık olarak yarısı dijital olgunluk seviyesinin “dijital şampiyon”u ve geriye kalanların neredeyse tamamı dijital olgunluk seviyesinin “yatay ortak”’ı seviyesindedir. Yok denecek kadar az oranda işletme “dikey entegratör” veya “dijital acemilik” seviyesindedir. Keywords : Türkiye, dijitalleşme, dijital olgunluk, dijital olgunluk seviyeleri, satış, pazarlama
