- Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Araştırmaları Dergisi
- Cilt: 13 Sayı: 3
- Milli Mücadele Dönemi Propaganda Çalışmalarında Kurumlararası Koordinasyon
Milli Mücadele Dönemi Propaganda Çalışmalarında Kurumlararası Koordinasyon
Authors : Aykut ÇAĞLAK
Pages : 2895-2914
Doi:10.48146/odusobiad.1207973
View : 267 | Download : 147
Publication Date : 2023-11-30
Article Type : Research
Abstract :Milli Mücadele’nin askerî boyutu kadar istihbari boyutu da önemlidir ve istihbaratın temel fonksiyonlarından biri olan propaganda Milli Mücadele’nin başarıyla sonuçlandırılmasında önemli bir etkendir. Propaganda faaliyetleri, çok yönlü ve bu sebeple de kurumlararası koordinasyonu zorunlu kılan faaliyetler olduğundan, bu faaliyetlerin belirli bir işbirliği içerisinde ve disiplinli bir şekilde yürütülmesi gerekmektedir. Bu çalışma, Türklerin Milli Mücadele döneminde gerçekleştirdikleri propaganda faaliyetlerinin ne gibi kurumlararası koordinasyonlar doğrultusunda icra edildiğini ve kurumlararası koordinasyonlarda hangi resmî yapılanmaların öne çıktığını sebepleriyle birlikte açıklamayı amaçlamaktadır. Çalışmada, Milli Mücadele dönemi propaganda çalışmalarındaki kurumlararası koordinasyonun yapısını ve işleyişini açıklığa kavuşturan arşiv belgeleri, tarih disiplininin kural ve kriterleri doğrultusunda ve tarihsel metodolojiye uygun olarak analiz edilmektedir. Söz konusu belgelerin analizinden; Türklerin Milli Mücadele dönemindeki propaganda çalışmalarında kurumlararası koordinasyona büyük önem verdikleri ve propaganda çalışmalarının Türkiye Büyük Millet Meclisi, Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Riyaseti, Matbuat ve İstihbarat Müdüriyet-i Umumiyesi, Dâhiliye Vekâleti, Hariciye Vekâleti, Türk ordu komutanlıkları ve Türk istihbarat grupları arasında belirli bir hiyerarşik sistem doğrultusunda işlerlik kazandığı tespit edilmiştir. Bununla birlikte çalışmada Milli Mücadele dönemi propaganda çalışmalarında Mustafa Kemal Paşa’nın Matbuat ve İstihbarat Müdüriyet-i Umumiyesi’nin kurumlararası koordinasyonlardaki yerini ve rolünü belirleyen 14 Temmuz 1920 tarihli resmî yazısının Müdüriyet’in propaganda çalışmalarının merkezine taşınmasında belirleyici olduğu sonucuna da ulaşılmıştır. Milli Mücadele dönemi propaganda çalışmalarının güçlü bir kurumlararası koordinasyon sistematiği çerçevesinde icra edilmesi ve Matbuat ve İstihbarat Müdüriyet-i Umumiyesi’ne Mustafa Kemal Paşa tarafından bu sistematikte merkezî bir rol verilmesi Milli Mücadele dönemi propaganda faaliyetlerinin düzenli bir şekilde yürütülmesini olanaklı kılmıştır.Keywords : Mustafa Kemal Paşa, Milli Mücadele, Propaganda, İstihbarat, Matbuat ve İstihbarat Müdüriyet-i Umumiyesi, Mustafa Kemal Pasha, Turkish National Struggle, Intelligence, General Directorate of Press and Intelligence