- Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Araştırmaları Dergisi
- Vol: 12 Issue: 2
- Câhiliye Dönemi’nde Siyasetin Edebiyata Etkisi
Câhiliye Dönemi’nde Siyasetin Edebiyata Etkisi
Authors : Sedat Tuna
Pages : 1231-1264
Doi:10.48146/odusobiad.1096976
View : 8 | Download : 6
Publication Date : 2022-08-02
Article Type : Research
Abstract :Câhiliye Dönemi’nde modern anlamda bir devlet yapısı olmadığından siyasî yaşam ortak iyiyi tesis edecek bir yasal sisteme sahip değildi. Ancak siyasî yaşamın kökleri Câhiliye Dönemi’nde bulunmakla beraber Emevî Dönemi’nde parçalı siyasî yapı kurumsal bir yapıya kavuştu. Coğrafî şartların zorluğu, geçim kaynaklarının azlığı, otlak savaşları, ticaret yoları savaşları kabile yaşamını zorunlu kılmıştır. Arabistan çöllerinde çekirdek aile yapısıyla yaşamak mümkün değildir. Ancak o dönemde insanlar, kan bağıyla birbirine bağlı aile gruplarının bir araya getirdiği kitlelerle yaşamak mecburiyetindeydiler. Bu kitleler, sosyal yapı olarak kabile olgusunu ortaya çıkarmıştır. Kabile, kan bağı ve soybağı birlikteliğinden de öte sosyo-politik bir yapıya sahip çölde küçük devlettir. Kabile üyeleri, doğduğu kabilenin içerisinde yaşar, onun düzen ve kurallarına uyar. Aynı zamanda kabile üyeleri savaşır, öç alır, kabilesinin şeref ve onurunu kendi şerefi ve onuru kabul eder. Kabile aynı zamanda kendi içerisinde siyasî örgütlenme biçimini de ifade etmektedir. Aralarında kan bağı olan kabile bireylerini birbirlerine bağlayan, dışarıdan gelebilecek tehlikelere karşı koymaya ve birlikte hareket etmeye yönelten ruh da "asabiyet ruhudur.” Asabiyetin en dikkate değer sloganı " Zalim de olsa mazlum da olsa kardeşine yardım et.” ilkesidir. Bu dönemde insanlar, kabile düzeninin ortaya koyduğu kurallara ve siyasete boyun eğmek zorunda kalmışlardır. Kabile yaşamı, dönemin edebiyatını da etkilemiştir. Şairler mensup oldukları kabilenin siyasetini hâkim kılmak ve meşrulaştırmak için siyâsî içerikli medih, düşmanlarını yermek içinse siyâsî içerikli hicivler yazmışlardır. Savaşta ölenlerin kahramanlıklarını dile getirmek için siyasî içerikli mersiyelerini; bunun yanında hem kendileriyle hem de soyları ve kahramanlıklarıyla övünmek için övgü temalı şiirlerini çokça nazmetmişlerdir.Keywords : Câhiliye Dönemi, Kabile, asabiyet, Siyaset, Şiir