- Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Araştırmaları Dergisi
- Vol: 10 Issue: 3
- Sporun Sosyal Hareketlilik Üzerindeki Rolü
Sporun Sosyal Hareketlilik Üzerindeki Rolü
Authors : Murat Yüksel
Pages : 919-930
Doi:10.48146/odusobiad.811656
View : 8 | Download : 2
Publication Date : 2020-11-25
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışma, bir meslek olarak elit sporun, alt tabakaya mensup bireyler için hangi ölçüde yukarı doğru bir dikey hareketlilik aracı olabileceğini ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Araştırma ikincil kaynakların analizine dayanarak yapılmış bir literatür çalışmasıdır. Araştırma geniş bir tarihsel süreç içerisinde ele alınmıştır. Serbest zamanın tarihsel süreç içerisinde uzunca bir dönem aristokratların tekelinde bulunduğu söylenebilir. Serbest zamanın en önemli kültürel pratiği olan spor da çoğunlukla elitlerin katıldığı bir faaliyet olarak kabul edilmiştir. Ancak bir sportif pratik orta ve alt tabakaya doğru yayıldıkça, toplumun büyük bir kesiminin bu spor dallarına ilgi gösterdiği ve zaman içerisinde bu sportif pratiklerin maddi imkân ve statüyü de beraberinde getirerek popüler hale geldiği söylenebilir. Özellikle de günümüzde elit sporun, kitle iletişim araçlarının da etkisiyle, alınır satılır bir meta, milyonlarca kişinin çalıştığı bir endüstri ve üzerinde binlerce bilim insanın araştırma yaptığı bir alana dönüştüğü; artan ilgi ve ödüller neticesinde de, özellikle gençler arasında gözde bir meslek haline geldiği görülmektedir. Elit sporun bu şekilde profesyonel bir faaliyete dönüşmesi, başka bir ifadeyle bir meslek haline gelmesi, aynı zamanda dikey hareketlilik aracı olduğu anlamına da gelebilir. Başta futbol olmak üzere, basketbol, atletizm, tenis, boks gibi bazı branşlarda yer alan alt tabakadan birçok sporcu, hem kendilerinin hem de dolaylı olarak ailelerinin statüleriniyükseltmişler ve önemli miktarda gelir elde etmişlerdir. Spordaki yüksek ödüller ve ünlü sporcuların çeşitli kitle iletişim araçları aracılığıyla sürekli gündemde tutulması, gıpta etkisi yaratmakta ve toplumun büyük çoğunluğunun-özellikle alt tabakadakilerin, siyahların ve etnik olarak dezavantajlı olanların- spora olan ilgisini arttırmaktadır. Sonuç olarak, spor yoluyla yukarı doğru dikey hareketlilik sadece elit spor için ve belirli branşlar için geçerlidir. Elit spor alt tabakadaki bireyler için ciddi bir gelir ve statü kazanma imkânı sunmaktadır. Ancak, spor yoluyla sosyal hareketliliğin belirli fiziki yeteneklere sahip olanlara açık olduğunu ve milyonlarca birey arasından çok az bir kısmının iyi bir gelir ve statüye ulaşabildiğini unutmamak gerekir.Keywords : Sosyoloji, Serbest Zaman, Elit Spor, Spor, Sosyal Hareketlilik