- Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
- Vol: 16 Issue: 16
- Kur’an’da ve İslam Öncesi Arap Düşüncesinde "Dehr" Kavramı
Kur’an’da ve İslam Öncesi Arap Düşüncesinde "Dehr" Kavramı
Authors : Mustafa Öztürk
Pages : 251-270
Doi:10.17120/omuifd.84265
View : 8 | Download : 4
Publication Date : 2004-08-01
Article Type : Other
Abstract :Kur’an’da putperest Arapların şöyle dediği bildirilir: "Hayat ancak bu dünyada yaşadığımızdan ibarettir. Ölürüz ve yaşarız. Bizi ancak zaman helak eder…” (Câsiye 54/24). Araplar bu sözleriyle muhtemelen şunu ifade etmek istemişlerdi: Kimi zaman bir insan ölür kimi zaman da yaşar; ölmek ve yaşamak sadece "zaman”a bağlıdır. Burada sözü edilen zamandan maksat "dehr”dir. Araplar, kozmolojik alanda, rızık, ecel, saadet ve şekavet gibi, insan hayatını ilgilendiren birçok hususun dehr veya eyyâm diye adlandırılan kaçınılmaz bir kuvvet tarafından daha başlangıçta tayin edildiğine inanıyorlardı. Bu inanç sisteminde dehr, kendisine ibadet edilecek bir mabud değil mutlaka hesaba katılması gereken kozmolojik bir kuvvet idi. Zamanın insan yaşamındaki olayları belirlediği düşüncesi, bu olayların önceden belirlendiği inancı ile bağlantılıdır. İnsanın rızkının, ecelinin, bahtiyarlık ve bedbahtlığının önceden tespit ve tayin edilmiş olduğu inancı İslam’da da mevcuttur. Ancak İslam inancında bütün bu olayları takdir eden kudret dehr değil Allah’tır.Keywords : Dehr, eyyâm, rızık, ecel.