- Oğuz Türkçesi Araştırmaları Dergisi
- Vol: 2 Issue: 1
- OĞUZ GRUBU TÜRK YAZI DİLLERİNDE ASKERÎ TERİMLER VE KAVRAMLAR (RÜTBE, BİRLİK ADLARI, ÇAĞDAŞ SİLAHLAR)...
OĞUZ GRUBU TÜRK YAZI DİLLERİNDE ASKERÎ TERİMLER VE KAVRAMLAR (RÜTBE, BİRLİK ADLARI, ÇAĞDAŞ SİLAHLAR)
Authors : Osman Kiliç
Pages : 52-63
View : 11 | Download : 9
Publication Date : 2020-09-28
Article Type : Research
Abstract :Terimler ve kavramlar söz varlığının önemli ögeleridir. Dünya üzerinde her millet çeşitli özellikleriyle tanınır. Türk milleti ise güçlü askeri yapıları ve ordularıyla tanınmıştır. Türkler tarih boyunca ordu-millet anlayışına sahip milletlerden biri olmuştur. Bu anlayış ordunun onluk sistemle teşkilatlanmasıyla farklı bir boyut kazanmıştır. Askerlik disiplininin ve başarısının temelinde teşkilatlanma vardır. Bu teşkilatlanmanın temelinde ise birlikler ve bu birliklerden sorumlu komutanlar vardır. Ordu sistemindeki bu anlayış, askerlikle ilgili yeni kavram ve terimlerin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bu kavram ve terimler dilin söz varlığının anlaşılması ve dilin bütün yönleriyle aydınlatılması bakımından önemlidir. Bu çalışmada ordu sisteminin en temel kavramlarından olan rütbe, birlik terimleri ile çağdaş ordularda kullanılan silahların günümüz Oğuz grubu Türk yazı dillerindeki adlandırmaları ortaklıklar ve farklılıklar bakımından incelenmiştir. Çalışmada ilgili yazı dillerinin askerlik kanunları, kılavuzları ve güncel sözlükleri taranmıştır. Oğuz grubu Türk yazı dilleri; Türkiye Türkçesi, Azerbaycan Türkçesi, Türkmen Türkçesi ve Gagavuz Türkçesinden oluşmaktadır. Yapılan çalışma sonucunda Oğuz grubu Türk yazı dillerinde üst rütbe adlarında ve büyük askeri birlik adlarında ortaklıkların az olduğu, alt rütbelerde ve küçük askeri birlik adlarında Türk dili kaynaklı terimlerin kullanımının ve ilgili yazı dillerinde ortak kullanımların nispeten daha çok olduğu belirlenmiştir. Bu durumun nedeni 19 ve 20. yüzyılda Türk dünyasındaki Rusya ve Rusça etkisine bağlanabilir. Ayrıca incelenen her yazı dilinin çağdaş silahlar noktasında hem Batı dillerinden etkilendiği hem de bazı yabancı terimlere karşılık Türk dilli sözcükler türettiği ve bunları kullandıkları tespit edilmiştir.Keywords : rütbe, birlik adları, çağdaş silahlar, Oğuz grubu Türk yazı dilleri, askeri terim, kavram