HAREZM TÜRKÇESİ FAL KİTABI’NDA OĞUZCA UNSURLAR
Authors : Samet Onur
Pages : 1-30
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2020-09-28
Article Type : Research
Abstract :Bu makalede 14. yüzyılda yazılan ve tarafımızca yayıma hazırlanmakta olan Harezm Türkçesi Fal Kitabı’ndaki Oğuzca unsurlar incelenmiştir. Metindeki Oğuzca unsurlar belirlenirken öncellikle Divânu Lügâti’t-Türk’te Oğuzca kaydı düşülen sözcüklerden ve gramer özelliklerinden faydalanılmıştır. Buna ek olarak Gürer Gülsevin ve Zeynep Korkmaz’ın Oğuzca olmayan tarihî Türk lehçelerindeki Oğuz unsurlarını inceledikleri çalışmalarında kullandıkları kriterlerden de yararlanılmıştır. Metnin söz varlığı içerisindeki Oğuzca unsurlar tespit edilirken yine daha önce yapılan çalışmalardan ve Divânu Lügâti’t-Türk’ten faydalanılmış, sözcüklerin tarihî ve modern Türk lehçelerindeki kullanımları da göz önüne alınmıştır. Metnin söz varlığında, Divânu Lügâti’t-Türk’te Oğuzca olduğu belirtilen çok sayıda sözcük tespit edilmiştir. Bunların arasından yas bol- birleşik fiilinin yalnızca Divânu Lügâti’t-Türk’te ve Harezm Türkçesi Fal Kitabı’nda görüldüğü belirlenmiştir. Bazı sözcüklerin de belirli anlamlarıyla sadece Oğuzcada kullanıldıkları görülmüştür. Metinde yer alan bazı alıntı sözcüklerin Doğu Türkçesinde hiç görülmedikleri, sadece Batı Türkçesinde kullanıldıkları tespit edilmiştir. Çalışmanın neticesinde Harezm Türkçesi Fal Kitabı’nın Oğuz unsurlarının en sık görüldüğü Harezm Türkçesi metinlerinden biri olduğu görülmüştür.Keywords : Harezm Türkçesi, Oğuz Türkçesi, Fal Kitabı, Divânu Lügâti’t-Türk, Söz Varlığı