- Nüfusbilim Dergisi
- Vol: 41 Issue: 1
- HAYATİ KAYITLARDAN TÜRKİYE İÇİN HAYAT TABLOSU n ax DEĞERLERİNİN HESAPLANMASI: 2010-2018
HAYATİ KAYITLARDAN TÜRKİYE İÇİN HAYAT TABLOSU n ax DEĞERLERİNİN HESAPLANMASI: 2010-2018
Authors : Zehra Yayla Enfiyeci, Ismet Koç
Pages : 68-83
View : 162 | Download : 300
Publication Date : 2019-12-31
Article Type : Research Article
Abstract :Hayat tablosu oluşturma sürecinde ampirik veriden gelen yaşa özel ölüm hızlarından (nMx) ölüm olasılıklarına (nqx) ve x yaşının başında hayatta olanların sayısı (lx) ve x ve x+n yaşları arasındaki ölüm sayısından (ndx) x ve x+n yaşlarında yaşanan kişi-yıl sayısına (nLx) geçişte nax değerlerinin doğru bir şekilde hesaplanması, yaşam tablosundan elde edilen doğumda yaşam beklentisi değerinin (e0) güvenilir bir şekilde tahmin edilmesi için büyük önem taşımaktadır. Bu kapsamda, bu çalışmanın temel amaçları şu şekilde belirlenmiştir: (1) Türkiye için hayati kayıtlardan nax değerlerini hesaplamak (2) kurulan hayat tablolarının e0 değerine en yakın sonuçları veren model hayat tablolarından gelen değerleriyle hayati kayıtlardan gelen nax karşılaştırarak ölüm verilerinin kalitesini değerlendirmek (3) hayati kayıtlardan ortalama ölüm yaşlarını belirlemek. Çalışmanın veri kaynağını, Türkiye İstatistik Kurumu’ndan 2010, 2012, 2014, 2016 ve 2018 yılları için alınan yaş grupları ve cinsiyete göre nüfusun ve ölümlerin sayısal dağılımı ile ölenlerin ortalama ölüm yaşı verileri oluşturmaktadır. Çalışmanın sonuçları, (1) Türkiye’de hayati kayıtlardan nax değerlerinin oldukça güvenilir bir şekilde üretilebildiğini; (2) Hayati kayıtlardan elde edilen nax değerlerine en yakın model hayat tablosu değerlerinin Şili modelinden geldiğini; (3) Hayati kayıtlardan gelen nax değerlerinin 0-1 ve 90 ve + yaşlarda model hayat tablolarından gelen değerlerine göre daha yüksek olduğunu; (4) Türkiye’de e0 değerlerinin artışına paralel olarak, 2010-2018 döneminde ortalama ölüm yaşının erkekler için 63,2’den 67,2’ye, kadınlar için ise 68,8’den 73,6’ya yükseldiğini göstermektedir.Keywords : Hayat tablosu, nax değerleri, hayati kayıtlar, model hayat tabloları, ortalama ölüm yaşı