- Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 6 Issue: 1
- Konjonktür ve Kriz Teorileri: Marx, Keynes ve Schumpeter
Konjonktür ve Kriz Teorileri: Marx, Keynes ve Schumpeter
Authors : Yılmaz Aydin, Sinan Araman
Pages : 45-67
View : 8 | Download : 3
Publication Date : 2018-06-01
Article Type : Other
Abstract :Bu çalışmanın amacı Marx, Keynes ve Schumpeter’in iktisadi krizlerle ilgili görüşlerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesidir. Klasik iktisat yaklaşımına göre serbest piyasa ekonomisi istikrarlı ve her zaman kendiliğinden dengeye ulaşan bir sistemdir. Özellikle Say Yasası, iktisat teorisinin en tartışmalı ilkelerinden biri olmasına karşın krizler konusunda Klasik geleneğin temel dayanağı olmuştur. Klasik teoriyi ayrıntılı ve sistematik bir şekilde eleştiren ve kapitalist üretim sürecinin istikrarsız olduğunu ileri süren ilk iktisatçı Marx olmuştur. Marx’ın sisteminde iktisadi krizleri açıklayan iki temel yaklaşım vardır. Bunlardan biri eksik tüketim teorisi, diğeri kâr oranlarının düşme eğilimidir. Marx’ın eleştirileri etkili olmakla birlikte 1929 Büyük Buhran dönemine kadar Klasik-neoklasik paradigma hakim olmuştur. Yaşanan kriz ile birlikte Keynes’in geliştirdiği analiz paradigmanın krizine yol açmıştır. 1936 yılında yayımlanan Genel Teori’de Keynes, kapitalist üretim sürecinin genel bir eğilim olarak efektif talep yetersizliği sorunu ile karşı karşıya olduğunu ve devlet müdahalesi olmaksızın sorunun kendiliğinden çözülemeyeceğini ileri sürmüştür. Krizler konusunda Ortodoks iktisattan farklı bir analiz geliştiren Schumpeter’e göre sorun, kapitalizmin inişli çıkışlı, eşit olmayan gelişme süreci göstermesidir. Schumpeter, krizlerin sistemin doğasında var olduğunu ve yaratıcı yıkım gibi olumlu bir işlev gördüğünü savunmuştur.Keywords : Azalan kâr oranları, Eksik tüketim teorisi, Efektif talep yetersizliği, yaratıcı yıkım