- Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Vol: 1 Issue: 2 - Kapadokya Sosyal Bilimler Öğrenci Kongresi Special Issue
- ENKİ KÜLTÜ'NÜN ANADOLU'DAKİ YANSIMALARI
ENKİ KÜLTÜ'NÜN ANADOLU'DAKİ YANSIMALARI
Authors : Seher Şentürk
Pages : 111-117
View : 14 | Download : 5
Publication Date : 2019-12-03
Article Type : Research
Abstract :Sümerlerin bilgelik - su tanrısı Enki ve yardımcıları olan Yedi Bilgelerin gerçekle ş tirdi ğ i inisiyasyon törenleri Mezopotamya sanatına özellikle Yeni Assur ve Yeni Babil Dönemlerinde damgasını vurmu ş tur. Enki Kültü, devletin en üst kademesinin temsil edildi ğ i saraylarda ziyaretçileri ve elçileri kapıda bekleyen do ğ aüstü varlıkların koruyucu heykelleriyle kar ş ılayıp, taht odasına gidene dek, iki taraflı koridorlarda tüm görkemini gözler önüne sermi ş ve en güzel örneklerini kralın arkasında bulunan duvarlardaki kabartmalarda göstermi ş tir. Kraliyet ailesinin ki ş isel e ş yaları ve ya ş am alanlarını süsleyen motifler, bilgelerin hayat a ğ acı etrafında gerçekle ş tirdikleri - zaman zaman kralların da katıldı ğ ı - ritüellerin anlatıldı ğ ı sahnelerden olu ş ur. Bakraç ve çam kozala ğ ı ile serpe i ş lemi yapan bilgelere stilize hayat a ğ acı motifi yanında lotus çiçe ğ i, keçi (Enki’nin kendisini temsil eder), aslan ve ku ş ba ş lı insan gövdeli kanatlı varlıklar yada aslan ve bo ğ a vücutlu insan ba ş lı kanatlı varlıklardan olu ş an figürler e ş lik eder. Bu kültün halk inançlarında da önemli bir yer tuttu ğ u gözlenmi ş tir. Kapı altlarına gömülen heykelcikler ve silindir mühürlerde bu izler kendini hemen belli eder. Mezopotamya’da geni ş bir etki alanına sahip Enki Kültü; Hitit, Urartu ve Phryg sanatını etkisi altına almı ş ; kabartmalarda, kralların ki ş isel e ş yalarında, süsleme sanatı ve edebiyatta yer edinmi ş tir. Hitit ve Phryglere ait yerle ş im alanlarından Alacahöyük, Arslanta ş , Aslantepe, Kargamı ş , Kalaba Köyü, İ lhamlı Köyü, Etimesgut ve Ahi Yakup’taki kabartmalar incelendi ğ inde inisiyasyon töreni yapan bilgeler, demonik varlıkların gerçekle ş tirdi ğ i ritüel sahneleri Mezopotamya’daki örneklerinin birer kopyası mahiyetindedir. Urartular için de durum pek farklı sayılmaz. Sanatsal form Mezopotamya’daki aslına uygun ş ekilde devam ettirilmi ş tir.Keywords : Enki Kültü, sanat, Mezopotamya, Hitit, Urartu Sanatı