- Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi
- Cilt: 13 Sayı: 4
- DERLEME SÖZLÜĞÜ’NDE ALINTI SÖZCÜKLERE GELEN YAPIM EKLERİ VE ALINTI SÖZCÜKLERDEKİ SES OLAYLARI...
DERLEME SÖZLÜĞÜ’NDE ALINTI SÖZCÜKLERE GELEN YAPIM EKLERİ VE ALINTI SÖZCÜKLERDEKİ SES OLAYLARI
Authors : Hakan Çelebi
Pages : 2295-2333
Doi:10.30783/nevsosbilen.1298260
View : 114 | Download : 123
Publication Date : 2023-12-25
Article Type : Research
Abstract :Türkiye Türkçesi ağızlarının dilsel açıdan incelenmesi gereken en önemli kaynaklarından birisi Derleme Sözlüğüdür. Sözlük, farklı zamanlarda Anadolu’nun farklı coğrafyalarında yapılan iki derlemeden oluşan yazı diline girmemiş genellikle Türkçe ve Türkçeleşmiş sözcükleri bir araya getirmektedir. Ancak çeşitli yönlerden başka dillerle etkileşime girilmesi nedeniyle az da olsa yabancı kökenli sözcükler de bulunmaktadır. Bir dilden başka bir dile aktarılan bu sözcükler yeni kavramların adlandırması yönünden önem arz etmektedir. Daha çok alıntı sözcük terimiyle ifade edilen bu sözcüklerin bazılarına Türkçe ekler getirilerek sözcüklerin Türkçeleştirildiği görülmektedir. Bu araştırmada Derleme Sözlüğünde bulunan dil ilişkilerine dayalı Türkçe ek almış Doğu ve Batı kökenli alıntı sözcükler tespit edilmeye çalışılmış ve bu alıntı sözcükler ses ve şekil bilgisi yönünden açıklanmıştır. Ayrıca söz varlığında yer alan bu alıntı sözcüklere gelen ekler addan ad yapma ve addan fiil yapma özellikleri ile iki bölümde ele alınmış ve ekler ayrı başlıklar halinde ilgili alıntı sözcüklerle birlikte tablolarla görselleştirilmiştir. Çalışmanın amacı Derleme Sözlüğündeki alıntı sözcüklere gelen ekleri ve alıntı sözcüklerde oluşan ses olaylarını tespit etmektir.Keywords : Derleme Sözlüğü, Anadolu Ağızları, Alıntı Sözcükler, Yapım Ekleri, Ses Olayları