ELEŞTİREL DÜŞÜNMENİN ÖĞRETİMİ
Authors : Muhittin Çalişkan
Pages : 114-134
View : 5 | Download : 2
Publication Date : 2019-06-30
Article Type : Review
Abstract :Bu çalışmanın amacı, eleştirel düşünme becerisinin öğretiminde kullanılabilecek bazı yöntemlerin uygulama örneklerini paylaşmak, bu yöntemleri değerlendirmek ve önerilerde bulunmaktır. Bu amaçla, ilk olarak "Eleştirel düşünme becerisinin nasıl kazandırılabilir?” sorusuna cevap aranmıştır. İlgili literatür incelenerek bazı yöntemler geliştirilmiştir. Bunlar; bilgileri sorgulamak ve Ivie’in eleştirel düşünme öğretim modeline göre etkinlikler düzenlemektir. Bu yöntemlere göre etkinlikler düzenlenmiş ve uygulanmıştır. Bu çalışmada, her bir yönteme ilişkin etkinliklerin nasıl hazırlanabileceği ve yapılmış olan uygulamalardan örnekler sunulacaktır. Bilgileri sorgulamak etkinliklerinde; bir araştırma çabasına girildiği, ancak çoğunlukla duyguların, ön yargıların, eğilimlerin, otoritenin gücünün, geleneklerin, alışkanlıkların etkisinde kalındığı gözlenmiştir. Ivie’in eleştirel düşünme öğretim modeline göre düzenlenen etkinliklerde; bilinçli araştırma, aktif düşünme, kanıtlar arama süreçlerinin işe koşulduğu aynı zamanda otoritenin etkisinden de uzaklaşıldığı gözlenmiştir. Ancak Ivie’nin modelinde yer alan bazı basamaklarda katılımcıların zorlandığı söylenebilir. Katılımcılar kolaylıkla kanıtlar sunabilirken önerme ve varsayımlar yazmada, metafor oluşturmada zorlanmışlardır. Çocuklarla felsefe yapma etkinliklerinde ise hikayelerle ilgili sorulara çocukların ilgisi ve yüksek düzeyde katılımları dikkat çekmiştir. Ivie’in eleştirel düşünme öğretim modelinde yer alan önerme ve varsayım yazma, metafor oluşturma basamaklarında katılımcıların zorlanmasının nedeni önerme, varsayım ve matafor kavramlarının ne olduğunun tam olarak bilinmemesi olabilir. Her uygulamadan önce bu kavramlar açıklanmış ve örnekler verilmiştir. Ancak yeterli olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu nedenle model uygulanmadan önce bu kavramlarla ilgili çok sayıda pratik yapılması önerilir. Sadece kavramların açıklanması ile yetinilmemelidir, farklı durumlar için yeter sayıda önerme ve varsayım örnekleri istenmelidir. Bu üç yöntemin işlemeyen süreçlerinin daha çok pratik yaptıkça işleyeceği düşünülmektedir. Genel olarak değerlendirildiğinde bu üç yöntemin eleştirel düşünmenin öğretiminde kullanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır.Keywords : Eleştirel Düşünme, Eleştirel Düşünmenin Öğretimi