- Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
- Vol: 46 Issue: 46
- TÜRKÇE TALÂK TABİRLERİ VE FIKHÎ SONUÇLARI
TÜRKÇE TALÂK TABİRLERİ VE FIKHÎ SONUÇLARI
Authors : Pehlul Düzenli
Pages : 107-140
View : 6 | Download : 6
Publication Date : 2019-01-06
Article Type : Research
Abstract :İslâm aile hukukunda, evliliği sonlandırma kavramlarının başında " talâk ” gelmektedir. Esasen Arapça bir kelime olan " talâk ”ın Türkçe’de bilinen karşılığı " boşamak ”tır. Sarîh ve kinâî şeklinde iki gruba ayrılan boşama tabirleri konusunda gerek Arapça’da ve gerekse Türkçe’de dil ve kültür farklılıklarına dayanan birçok kavram daha bulunmaktadır. Arapça fıkıh kaynaklarında yer alan boşama tabirlerinin Türkçe karşılıkları, tercüme eserlerde kısmen açıklanırken, toplumda tartışma konusu olan bazı kavramlar risâle çapında ele alarak değerlendirilmiş, kimi Türkçe fıkıh kitaplarında Türkçe boşama tabirleri ve fıkhî sonuçları özel bir başlık altında ele alınarak incelenmiştir. Bu meyanda Molla Hüsrev’in (ö. 885/1480) Dürerü’l-hükkâm Şerhu Gureri’l-ahkâm ’ı ile İbrahim el-Halebî’nin (ö. 956/1549) Mülteka’l-ebhur ’unda 144 Arapça tabir tercüme edilirken –ki bir çok tabir öz Türkçe’ye tercüme edilmeden aynen tekrarlanmıştır-, Mehmet Zihnî Efendi (ö. 1913) Nimet-i İslâm ’ında 104, Ömer Nasuhi Bilmen (ö. 1971) Hukûk-i İslâmiye ve Istılâhât-ı Fıkhiyye Kamusu ’nda 116 tabire yer vermiştir. Bu çalışmada bu iki eserin yanında, Şeyhülislâm İbn Kemal’den (ö.940/1534), Medenî Mehmet Nuri Efendi’ye (ö. 1927) kadar ki dönem arasında muhtelif şeyhüsilâm, müftü ve fetvâ emîninin fetvalarını ihtivâ eden 16 adet Türkçe fetvâ mecmûaları taranarak 280 adet tabir tespit edilmiş, Osmanlı müftülerinin bu tabirlerle ilgili fıkhî yorumları nakledilmiş, ihtilaflara sebep olan yorumların bir değerlendirmesi ile konu sonlandırılmıştır.Keywords : Talâk, boşama, fıkıh, Osmanlı