- Mülkiye Dergisi
- Cilt: 47 Sayı: 6
- Sivil Toplum Kuruluşlarında Görevli Ruh Sağlığı Çalışanlarının Perspektifinden Ülke İçi Zorla Yerind...
Sivil Toplum Kuruluşlarında Görevli Ruh Sağlığı Çalışanlarının Perspektifinden Ülke İçi Zorla Yerinden Edilenlerin Psikososyal Sorunları
Authors : Berhudan Şamar, Sema Buz
Pages : 1505-1545
Doi:10.25064/mulkiye.1298806
View : 55 | Download : 36
Publication Date : 2023-12-15
Article Type : Research
Abstract :Türkiye’nin Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde yaklaşık kırk yıldır silahlı çatışmalar devam etmektedir. 1984’ten beri devam eden çatışmalar bu iki bölgede yüz binlerce insanın yerinden edilmesine neden olmuştur. 2015-2016 yıllarında kentsel alanlara sıçrayan çatışmalar nedeniyle kent içinde yerinden edilme olgusu ortaya çıkmıştır. Çalışmanın amacı, 2015-2016 yıllarında Diyarbakır’ın Sur İlçesindeki çatışmalar nedeniyle yerinden edilen kişilerin, çatışma ve şiddet ortamında yaşanan yerinden edilmeyi nasıl deneyimlediklerini, karşılaştıkları sorunları, psikososyal gereksinimleri ve yerinden edilenlere yönelik psikososyal müdahalelerin neler olduğunu sivil toplum kuruluşlarında görevli ruh sağlığı çalışanlarının perspektifinden değerlendirmektir. Sur ilçesi Diyarbakır kent merkezinde yerinden edilmenin yaşandığı bir ilçe olduğu için tercih edilmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Kar topu tekniği ile Sur’da yerinden edilenlere yönelik psikososyal müdahaleler yapan 5 sosyal çalışmacı, 3 psikolog ve 2 psikolojik danışman ile derinlemesine mülakat tekniği ile görüşmeler yapılmıştır. Görüşme formunda, Sur ilçesinde yerinden edilenlerin yaşadıkları sosyal, psikolojik ekonomik sorunlar ile sivil toplum kuruluşlarının yerinden edilenlere yönelik yürüttükleri psikososyal hizmetler yer almıştır. 103 gün süren çatışma ve abluka döneminde Sur ilçesinde travmaya bağlı olarak ruhsal sorunlar; eğitim ve sağlık hizmetlerine erişim, barınma, dil zorlukları, ayrımcılık, şiddet ve işkence ile işsizlik ve yoksulluk gibi sosyal ve ekonomik sorunlar ortaya çıkmıştır. Sivil toplum kuruluşlarında görev yapan ruh sağlığı çalışanları tarafından Sur’da yerinde edilenlere yönelik danışmanlık, yönlendirme (eğitim, sağlık, barınma, sosyoekonomik destek), grup çalışmaları, psikoterapi, ev ziyaretleri, psikolojik ilk yardım faaliyetleri yürütülmüştür. Sur’da yerinden edilenlerin sayısının fazlalığı, sivil toplum kurumlarının personel, kaynak ve lojistik eksikliği, kanun hükmünde kararnameler ile belediye ve kamu kurumlarından işten çıkarılmaların olması sivil toplum kuruluşlarının faaliyetlerinin kapsamını ve etkililiğini sınırlandırmıştır. Devletin ülke içi yerinden edilenlere yönelik güvenlik eksenli yaklaşım yerine insan haklarına dayalı bir yaklaşım benimsemesi ve sivil toplum kuruluşları ve yerel yönetimlerle iş birliği içinde etkin bir sosyal politika geliştirmesi önem taşımaktadır.Keywords : Ülke içi zorla yerinden edilme, Sivil Toplum Kuruluşları, Psikososyal Hizmetler, Sur, Çatışma ve Şiddet