- Mülkiye Dergisi
- Vol: 45 Issue: 2
- Polislik Sosyolojisinin Eleştirisine Doğru: Hukuk, Şiddet ve Egemenlik
Polislik Sosyolojisinin Eleştirisine Doğru: Hukuk, Şiddet ve Egemenlik
Authors : Boran Ali Mercan
Pages : 367-368
View : 7 | Download : 2
Publication Date : 2021-06-08
Article Type : Research
Abstract :Polisin, gücünü aşırı ve kötüye kullanımı sebebiyle insan yaşamına etkide bulunabilecek fiiller sergileyebilmesi evrensel bir fenomendir. Polis şiddeti ve yozlaşması genelde polislik sosyolojisi ekseninde polis altkültürüyle açıklanmıştır. Polis altkültürü tartışmaları memurlar-arası etkileşime odaklanarak yasanın polise emrettiği normatif davranış kuralları ile asli polislik tarzları ve teamülleri arasındaki kopukluğa dikkat çeker. İlgili yazın şiddet, rüşvet, ayrımcılık, görevi kötüye kullanma, delillerle oynama ve benzeri diğer yozlaşmış davranış ve ilişkileri görmezden gelen amir ve memurların hoşgörü ve kayıtsızlığını besleyen teşkilat içi bir altkültürel dokuya işaret eder. Buna göre polis altkültürü tartışmaları kader birliği yapan memurların arasındaki ‘kardeşlik’ anlayışının sapkın davranışları ‘sessizlik kanunuyla’ desteklediğini ve yozlaşmış davranışları rasyonelleştiren ideolojilerin varlığını tartışır. Polisin gayri-hukuki eylem ve işlemleri, böylece, teşkilat içi koruyu-kollayıcı ‘sessiz’ hoşgörünün sonucu olarak görülür. Başka bir deyişle, polisliğin sosyolojik kavranışı memurun yasaları ihlal eden davranışlarını polis altkültürü ve memurlar-arası etkileşime odaklanarak açıklar. Ancak polis şiddeti ve insan hakları ihlalini ele alan çalışmalar, polisin yasayı korumak adına ihlal ettiği, hukuk ve şiddetin iç içe geçtiği bir belirsizlik mıntıkasına dikkat çeker. Ağır insan hakları ihlaline varan polislik pratiklerinin çözümlemesinde asıl dikkat edilmesi gereken temel çelişki, polisin yasayı korumak adına ihlal ettiği tüm eylem ve işlemleridir. Başka bir ifadeyle, hukuku korumak adına hukukun dışına çıkan polislik pratiklerinin mümkünlük koşullarının neler olduğunu tartışmak elzemdir. Bu makale, şiddet ve hukukun belirsizleştiği bir mıntıkanın polis memurları ve teşkilat sosyolojisiyle kavranamayacağını ileri sürüyor. Yasayı korumak adına yasa ihlali fenomeni ancak siyasal bir kavrayışla otorite, iktidar ve egemenlik kavramlarıyla anlaşılabilir. Böylece makale, Schmitt, Benjamin ve Agamben’in düşüncelerinde polisin egemenlikle olan ilişkisini tartışıyor. Buna göre sokakta en alt rütbeden polis memurları, gündelik yaşamda hukuku askıya alarak istisna halini açabilen ve yaşam hakkı üzerinde takdir yetkisi kullanabilen bir egemen iktidar imtiyazıyla donanmıştır. Yaşam hakkı bu imtiyazı kısıtlayacak etkin hukuki mekanizmaların mevcudiyetini gerektirir.Keywords : Polis, Polislik, Hukuk, Polisin Güç Kullanımı, Egemenlik.