- Mülkiye Dergisi
- Vol: 43 Issue: 2
- Güvenlikleştirme Perspektifinden 11 Eylül Sonrası ABD-Suudi Arabistan Askeri İlişkileri
Güvenlikleştirme Perspektifinden 11 Eylül Sonrası ABD-Suudi Arabistan Askeri İlişkileri
Authors : Selin M. Bölme, Şule Sağlam Ridha
Pages : 459-490
View : 12 | Download : 7
Publication Date : 2019-06-28
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışma, 11 Eylül sonrasında Amerika Birleşik Devletleri ve Suudi Arabistan arasındaki askeri ilişkileri analiz ederek, Washington yönetiminin bu ilişkileri nasıl meşrulaştırdığını ele almaktadır. Özellikle Soğuk Savaş döneminden itibaren artarak devam eden ikili askeri ilişkileri, El-Kaide tarafından gerçekleştirilen 11 Eylül terör saldırıları sonrasında Amerikan Kongresi’ne ve toplumuna kabul ettirmek Washington yönetimi için oldukça zor olmuştur. Zira Amerikan toplumu saldırıların yanı sıra, ABD ve Suudi Arabistan arasındaki yönetim biçimi ile sosyo-kültürel özelliklerdeki derin farklılıklar sebebiyle Riyad yönetimi ile sürdürülen askeri ittifakı sıkça eleştirmiştir. Dolayısıyla ABD’nin bu ilişkileri meşru bir zeminde açıklaması gerek kamuoyu gerekse Kongre desteğini alabilmesi açısından elzemdir. Çalışma boyunca, Washington yönetiminin inşa ettiği tehdit söylemleri ve ikna süreçleri Kopenhag Okulu’nun güvenlikleştirme teorisi bağlamında ele alınmıştır. 11 Eylül sonrasındaki askeri ilişkiler, George W. Bush ve Barack Obama dönemleri olmak üzere iki dönem altında analiz edilmiş olup, her iki dönemde kurgulanan güvenlikleştirme çabaları askeri söylemler ve anlaşmalar üzerinden incelenmiştir. Başkan G.W. Bush döneminde "terör tehdidi” söylemi ile Ortadoğu bölgesine askeri harekâtlar düzenlenmiş, Suudi Arabistan yönetimi bu operasyonların çoğunda askeri müttefik olarak yer almıştır. Amerikan kamuoyundan bu müttefikliğe gösterilen olumsuz tepkiler ise Başkan Bush ve ekibi tarafından başarılı bir şekilde inşa edilen terör tehdidi söylemleri ile çoğunlukla etkisiz hale getirilmiştir. Bu dönemde Afganistan işgali başarılı güvenlikleştirmeler arasında yer almasına rağmen, Irak işgaline dair kurulan tehdit söylemlerinde ancak kısmi başarıdan söz edilebilir. Başkan Obama dönemine gelindiğinde ise Suudi Arabistan ile olan askeri ilişkiler yoğunluğunu korumuş ancak Amerikan kamuoyuna tehdit söylemlerinin kabul ettirilmesi süreci oldukça zorlu geçmiştir. Başkan Obama, ‘Arkadan Liderlik’ politikasına ve bunun gereği terör örgütlerine karşı mücadelede ve ‘askeri müdahalede bulunmama’ konusunda destek almıştır. Ancak bu politikaları izlerken Suudi Arabistan’la müttefikliği sürdürmesi özellikle 11 Eylül saldırılarını gerçekleştirenler arasında Suudi kökenlilerin olması, Riyad yönetiminin El Kaide’yi finanse etmekle suçlanması gibi sebeplerle pek çok defa sorgulanmıştır. Buna karşılık, gerek Başkan G.W. Bush gerekse Başkan Obama yönetimlerince, ABD’ye karşı "varoluşsal tehditler”sebebiyle bir güvenlik açığı olduğu söylemleri inşa edilmiş ve Suudi Arabistan ile var olan askeri birlikteliğin zorunluluğu bu çerçevede vurgulanmıştır. Çalışmada, ABD ve Suudi Arabistan arasındaki tüm farklılıklara ve 11 Eylül saldırılarının doğurduğu gergin ortama rağmen iki ülke arasındaki askeri ilişkilerin destek bularak sürdüğü sonucuna ulaşılmıştır. Siyasi yönetimlerce inşa edilen tehdit söylemleri Amerikan kamuoyu ve Kongresi’nce çoğunlukla kabul görmüş; Riyad yönetimiyle askeri ilişkiler önceki yıllara kıyasla 11 Eylül sonrasında artarak devam etmiştir.Keywords : Kopenhag Okulu, güvenlikleştirme, ABD, Suudi Arabistan, askeri ilişkiler