- Mülkiye Dergisi
- Vol: 39 Issue: 3
- Tek Parti Dönemi Türkiye’sinde Kadro Hareketinin Kırsal Kalkınmaya Bakışı: Karl Kautsky’nin Görüşler...
Tek Parti Dönemi Türkiye’sinde Kadro Hareketinin Kırsal Kalkınmaya Bakışı: Karl Kautsky’nin Görüşleri Çerçevesinde Bir Değerlendirme
Authors : Özgür TEOMAN
Pages : 189-210
View : 8 | Download : 2
Publication Date : 2015-10-23
Article Type : Other
Abstract :Osmanlı tarımında 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Ege ovaları ve Çukurova’da,pamuk başta olmak üzere ticari tarım yapmaya dönük olarak organize olmuş işletmeler birlikte üretim yaptıkları küçük köylü işletmelerinin yanında çoğu iktisat tarihçilerince bir istisna olarak kabul edilseler de tarımda kapitalist anlamda sermaye birikimini artırma yönünde bir eğilimi ortaya çıkarmışlardır. Yine aynı dönem itibariyle İmparatorluğun doğu ve güney doğu bölgeleri kırsalında, büyük toprak sahiplerinin mülkiyetindeki topraklarda feodal üretim ve bölüşüm ilişkilerinin geçerli olduğu bir tarımsal yapı mevcuttur. Türkiye’de Cumhuriyetin ilanını takiben kurulan Tek Parti hükümetinin Osmanlı’dan devraldığı farklı mülkiyet özelliklerine bağlı olarak faaliyet gösteren bu üçlü üretim yapısı içinde kırsal kalkınma açısından temel aldığı üretici kategorisi büyük toprak sahipleri olmuş ve tarımsal destekleme politikaları kırsal kalkınmanın bu kesimlerce gerçekleştirileceği beklentisiyle yürütülmüştür. 1929 Büyük Dünya Ekonomik Bunalımıyla birlikte Türkiye’de benimsenen devletçi iktisadi politikalara paralel olarak kırsal kalkınma politikalarının değişime uğradığı bir sürece girilmiş ve Tek Parti hükümetinin kırsal üretici kategorilerine bakış açısı farklılaşmıştır. Bunalımın etkilerinin ortaya çıkışıyla birlikte Kadro Dergisi çatısı altında örgütlenen bürokrat/teknokrat kökenli aydınlar devletçi iktisadi politikaların tarımsal boyutunu oluşturmaya dönük bir kırsal kalkınma stratejisi geliştirmişlerdir. Türkiye’de uzun yıllar sürecek devlet-küçük köylü ittifakının sebepleri hakkında ipuçları içeren bu strateji, Marksist bir yaklaşımla Alman Sosyal Demokrat Partisi (SPD)’nin tarım stratejisini belirleyen Karl Kautsky’nin kuramsal tespitleriyle bazı paralellikler içermektedir. Bu çalışmada 1930’lı yıllarda ortaya çıkan Kadro Hareketinin Türkiye tarımı için önerdiği kalkınma stratejisi, tarımdaki mülkiyet ilişkilerini temel alarak Kautsky’nin görüşleri ile karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır.Keywords : Kadro hareketi, Kautsky, küçük üreticilik, kırsal kalkınma, tarımda kapitalizm.