- Munzur Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 10 Issue: 1
- MENZİL KÜLLİYELERİNDE YER ALAN SIBYAN MEKTEPLERİ
MENZİL KÜLLİYELERİNDE YER ALAN SIBYAN MEKTEPLERİ
Authors : Eda ERİŞ KIZGIN
Pages : 34-62
View : 7 | Download : 4
Publication Date : 2021-06-30
Article Type : Research
Abstract :Üç kıtaya yayılmış Osmanlı Devletinde yollar, yüzyıllar boyunca stratejik noktalar olmuştur. Bu sebeple yollar üzerine askeri, ticari ve sosyal amaçlarla menzil külliyeleri inşa etmişlerdir. Bu külliyelerdeki yapı türleri baninin maddi gücü, yolcuların ve yöredeki kişilerin ihtiyaçları doğrultusunda şekillenmiştir. Menzil külliyelerinde yer alan medrese ve sıbyan mektebi gibi eğitim kurumları, yöredeki halkın ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla inşa edilmiş yapılardır. İslamiyet’in ilk dönemlerinde ortaya çıkan sıbyan mektepleri, 5-6 yaş aralığındaki çocuklara 4-5 yıl dini eğitimin verildiği ilköğretim niteliğindeki müesseslerdir. Bu okullar, Osmanlı Dönemi’nde kurumsal bir nitelik kazanmıştır. Sıbyan mektepleri bu dönem içerisinde şehirlerde, kasabalarda ve köylerde olduğu kadar önemli yol güzergâhları üzerine kurulan menzil külliyelerinde dahi inşa edilmiştir. 16. yüzyılda inşa edilen birçok menzil külliyesinde sıbyan mekteplerine yer verilmiş, ancak bu yapılardan bir kısmı günümüze ulaşabilmiştir. Bu çalışma kapsamında da 16. ve 17. yüzyıllarda menzil külliyelerinde inşa edilmiş 6 sıbyan mektebinin mimari özelikleri, vakfiye bilgileri ve arşiv belgeleri incelenerek, menzil külliyesi içerisindeki önem ve konumlarının belirlenmesi amaçlanmaktadır.Keywords : Osmanlı, Mimari, Eğitim, Sıbyan Mektebi, Menzil Külliyesi