- Munzur Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 4 Issue: 7
- MÜZİK SOSYOLOJİSİ PERSPEKTİFİ İLE ZİYA GÖKALP’İN HARS VE MEDENİYET AYRIMI ÜZERİNDEN GELİŞTİRDİĞİ MİL...
MÜZİK SOSYOLOJİSİ PERSPEKTİFİ İLE ZİYA GÖKALP’İN HARS VE MEDENİYET AYRIMI ÜZERİNDEN GELİŞTİRDİĞİ MİLLİ MUSİKİ FİKİRLERİNE KISA BİR BAKIŞ
Authors : Tuncay Yildirim
Pages : 98-115
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2015-12-15
Article Type : Research
Abstract :Ziya Gökalp, Cumhuriyet’in ilk yıllarından başlayarak devletin resmi uygulamaları ile hayata geçirilmeye çalışılan modernleşme hareketinin müzik sahasındaki işleyiş biçimine fikirleri ile öncülük etmiş bir aydınımızdır. Musiki inkılâbını harekete geçirecek müzik politikalarının şekillenmesinde, müzikte milliyet bahsi üzerinden geliştirdiği fikirlerinin büyük etkisi vardır. Müzik alanında yeterli bilgiye sahip olmamasına rağmen hars ve medeniyet ayrımı üzerinden yapmış olduğu açıklamalarıyla yeni devletin müzik politikalarına yön vermiştir. Gökalp’in tezinin bu kadar tutmasında en büyük etken devletin yenileşme adına yaptığı müzik devrimine meşrulaştırıcı bir zemin hazırlamasıdır.Gökalp’e göre geleneksel Osmanlı müziği Türk’e ait olmayan Arap, Acem, Bizans karışımı melez bir müziktir. Asıl Türk’e ait olan milli müzik nağmeleri hars’a ait olan halk müziği-melodilerinde saklıdır.Medeni ve milli bir müziğe sahip olmanın tek yolu halk melodilerinin tespit edilerek Batı müziği tekniği ile işlenmesinden geçer. Çünkü Batı müziği çok sesli yapısı ile üstün sanatı temsil ederken Doğu müzikleri geri kalmışlığı, ilkelliği temsil etmekteydi. Gökalp’in bu düşüncesi yapılmak istenen müzik reformunun resmi uygulamalarını meşrulaştırdığından ötürü, sonraki yıllarda milli musiki büyük oranda ifade edilen bu düşünce üzerinden yapılandırılmaya çalışılmıştır. Dolayısıyla Cumhuriyet’in ilk sosyologlarından olan Gökalp’ın devletin dayatmacı politikaları ile dönüştürmeye çalıştığı müzik politikalarındaki rolü, politikaların yarattığı kimlik kargaşası, müzikolog ve aydınlar arasında boy gösteren alaturka-alafranga tartışmaları gibi daha sa yabileceğimiz birçok sosyolojik gelişmeler, müzik sosyolojisi perspektifiyle değerlendirilebilir niteliktedir. Buradan hareketle bu makalede Gökalp’in milli musiki hakkındaki görüşlerinin tüm detayları bu minvalde değerlendirilmektedir.Keywords : Ziya Gökalp, Cumhuriyet Dönemi, Kültür ve Medeniyet, Milli Musiki, Müzik Sosyolojisi