KARA MİZAHIN AĞITLARA YANSIYAN YÜZÜ
Authors : Esma Şimşek
Pages : 81-102
Doi:10.31126/akrajournal.407280
View : 21 | Download : 10
Publication Date : 2018-05-08
Article Type : Research
Abstract :Ağıt, insanoğlunu derinden etkileyen acı bir olay veya durumun ezgi eşliğinde yansıtılmasıdır. Başta ölüm olmak üzere çeşitli felaketler, hastalıklar, kazalar ve ayrılıkların yanı sıra kaybedilen bir eşya, ölen bir hayvan ya da istenmeyen bir olay için de ağıt yakılabilir. Yürekte hissedilen üzüntünün mısralarla dışa vurumu olan ağıtların gülmeyle ya da mizahla ilgisi en son akla gelecek şeydir. Oysa toplumda yaşanan birtakım acılar, tenkit edilen bazı olaylar ve davranışlar ağıtlarla ifade edilirken acı bir gülümsemeyle de kara mizaha gönderme yapılır. Ayrıca bazı fıkralarda ağıtlar, mizahi bir üslupla ele alınarak, toplumda görülen yanlışlıklar ve kusurlar bu şekilde hicvedilir. Bu bağlamda, "kara mizah – ağıt” ilişkisini iki ana başlık altında değerlendirebiliriz: 1. Ağıtlarda Yer Alan Mizahi Unsurlar: Özellikle bir hayvanın veya eşyanın kaybı ya da sevilmeyen bir insanın ölümü, geleceğe dair hayalleri altüst eden bir olay, salgın hastalık, para etmeyen ürün, eve getirilen kuma vb. olaylar üzerine ağıtlar yakılarak olay mizahi bir şekilde hicvedilir. Ayrıca bazı insanların ölümü üzerine yakılan ağıtların üzüntüden çok sevinç yaratması, diğer bir ifadeyle ölenin arkasından sevinme, kişilerarası iletişim açısından trajikomik bir durumdur ve hem ağıtlarda hem de fıkralarda örneklerine rastlanır. 2. Fıkralarda Yer Alan Ağıt Örnekleri: İnsanları bir taraftan güldürürken diğer taraftan düşündüren bazı fıkra metinleri içerisinde ağıt örneklerine rastlamak mümkündür. Bu tür örneklerle, toplumda hoşa gitmeyen tavır ve davranışlar mizahi bir yaklaşımla eleştirilir. Bu çalışmada, örneklerden hareketle birbirinin zıttı olan "ağlamak ve gülmek” eylemlerinin yer aldığı fıkra ve ağıtların, sosyal eleştirilere birlikte kaynaklık ederek kara mizahı yansıtması çeşitli yönleriyle araştırılacaktır.Keywords : ağıt, mizah, kara mizah, fıkra