- AKRA Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi
- Vol: 5 Issue: 12
- 1893 SAYIMINA GÖRE MAMÜRATÜL-AZİZ VİLAYETİNİN NÜFUS VE ETNİK YAPISI
1893 SAYIMINA GÖRE MAMÜRATÜL-AZİZ VİLAYETİNİN NÜFUS VE ETNİK YAPISI
Authors : Abdülkadir GÜL
Pages : 77-97
Doi:10.31126/akrajournal.327925
View : 11 | Download : 2
Publication Date : 2017-05-01
Article Type : Research
Abstract : 1878 yılında kurulan Mamuratül-Aziz vilayeti 16 kaza ve 3 sancaktan oluşmaktadır. Vilayetin bugünkü sınırları Elazığ, Malatya, Adıyaman ve Tunceli illerinin büyük bir kısmını kapsamaktadır. Osmanlı döneminin muhtelif tarihlerinde, bu yerleşmeler farklı idari yapıların bünyesinde olsa da defalarca sayılmışlardır. 1893 sayımı, bu sayımlardan sadece birisidir. 1893 yılı nüfus sayımı Osmanlı ülkesinin genelini kapsayan oldukça önemli sayımıdır. Özellikle 1881-1882 yıllarında yapılan sayımlardaki hatalar ve eksikler bu nüfus sayımda giderilmeye çalışılmıştır. 1893 yılı sayımlarının sonuçları esas alınarak, farklı idari yapılar veya imparatorluk nüfusuna dair veriler birçok araştırmacının konusu olmuştur. Ancak bizim ulaşabildiğimiz çalışmaların hiç birinde, 1893 yılı Mamuratül-Aziz vilayetinin nüfusu, araştırma konusu edilmemiştir. Bu yönüyle orijinal kabul edebileceğimiz bu çalışma, 28 Mayıs 1893 tarihli bir icmal nüfus cetvelindeki veriler esas alınarak yapılmıştır. Bu sayımda nüfus kadın, erkek, Müslim, Gayrimüslimler ise Ermeni, Ermeni Katolik, Protestan, Süryani, Süryani Katolik, Rum ve Latin şeklinde tasnif edilmiştir. Bu cetveldeki nüfus kayıtlarına ilave olarak ihtiyaç duyuldukça, muhtelif arşiv tasniflerindeki belgelere de müracaat edilmiştir. Sayısal veriler ihtiyaç duyuldukça tablo ve grafiklerle desteklenmiştir. Çalışmanın giriş bölümünde, Osmanlı nüfus sayımları, bu nüfus sayımlarının güvenirliliği üzerinde durulmuştur. Gelişme kısmındaki başlıklarda ise Mamuratül-Aziz vilayetinin idari yapısı, 1893 sayımı ve bu sayıma göre vilayetin nüfus ve etnik yapısı ortaya konulmuştur. Sonuç kısmında ise metin içerisinde belirtilen veriler değerlendirilmiştir.Keywords : Mamuratül-Aziz, Nüfus, Nüfus Sayımları