USÛLDEN ESASA TÜRK DÜŞÜNCESI
Authors : Bedri GENCER
Pages : 137-200
View : 8 | Download : 3
Publication Date : 2017-08-15
Article Type : Review
Abstract :Türkiye’de yapılan düşünce tarihi incelemelerinde genelde "usûl”den ziyade "esas”ın, düşünürlerin "nasıl” düşündüklerinden ziyade "ne” düşündüklerinin ele alındığı söylenebilir. Hâlbuki esas=ne, usûl=nasıl tarafından belirlenir; dolayısıyla düşünürlerin "nasıl” düşündükleri anlaşılamadan "ne” düşündükleri tam anlaşılamaz. Burada düşünmenin "nasıl”lığından kasıt, çağımızda Karl Mannheim’ın öncülük ettiği bilgi sosyolojisi disiplininden mülhem sosyolojik düşünce tarihçiliğinden beklendiği gibi, düşüncelerin vücut bulduğu içtimaî ortamı aydınlatmanın, düşünüşe tesir eden âmilleri ortaya koymanın ötesinde "düşünce tarzları”nı ortaya koymaktır. Düşünce tarzları ise düşünme fiilinin sebep ile sonucu olarak fâil ile mefûlünü (düşünce) de katarsak on parametre tarafından belirlenir. Nazarî olarak âlim bilen, malum bilinen, ilim ise âlim ile malum arasındaki nisbetin adı, dolayısıyla ilim, maluma ârız bir vasıftır.Keywords : usul, esas, Eürk Düşüncesi