TÜRKLERDE GÜNEŞE SAYGI: ÇİLE GECESİ
Authors : Aynur Gazanfargizi
Pages : 1599-1605
Doi:10.12981/mahder.1307056
View : 220 | Download : 290
Publication Date : 2023-12-20
Article Type : Research
Abstract :Çile gecesi Azerbaycan Türklerinin yaşadıkları İran’da, Türkiye’de ve Azerbaycan’da kutlnmaktadır. Dünyanın Kuzey kısmında yılın en uzun gecesi Çile gecesidir. Bu gece Şemsi yılının, Dey ayının başlangıç gecesi, Azer ayının sonuncu gecesidir. Çile\'yi soğukluk derecesine göre iki kısma bölerler: Büyük Çile, Küçük Çile. Büyük Çile 40 gün devam eder. 21 Aralık’ta başlar ve 31 Ocak’a kadar devam eder. Küçük Çile 20 gün sürer. 1 Şubat itibarile başlar ve 20 Şubat’ta biter. Çile” sözüne Divani Lügat it-Türk eserinde de rastalamaktadır. Sözün anlamı sözlükte yeşermek, başlangıc olarak verilmişdir. Çile gecesinde nışanlı kızlara hediyeler verilir, bereket getirmesi için kalabalık sofralar kurulur. Küçük kız çocuğu kışı temsil edecek şekilde bembeyaz giydirir. Ayaz ata gelir ve hediyeler dağıtır. Çile gecesi özellikle Orta Asya’da Narduğan bayramı olarak kutlanmakdadır. Narduğan güneş doğan” demekdir. Makalemizde bu konu arama-tarama ve kıyaslama metodları ile derinlemesine işlenecekdir. Özellikle Çile gecesi ve Narduğan bayramlarının aynı bayram olması, Türklerde ağaç kültüne saygı ve ağaçsüsleme geleneğinden de bahsedilerek eski Türk inancının izleri bayramlarda aranacaktır.Keywords : Çile, Narduğan, Ayaz ata, Kar kızı, Ay ile Güneş’in savaşı